Σε πολλά σεμινάρια εκπαίδευσης προσωπικού, όπου μιλάμε για την εξυπηρέτηση του πελάτη, το έξτρα μίλι και την ανάγκη για εξουσιοδότηση, η μόνιμη επωδός είναι η ακόλουθη: «Δάσκαλε, καλά όλα αυτά που μας λες, αλλά πρέπει να κάνετε αυτά τα σεμινάρια και στα υψηλόβαθμα στελέχη». Τα πράγματα συχνά δυσκολεύουν όταν η εταιρεία είναι οικογενειακή. Εδώ το σύνηθες παράπονό τους είναι ότι η εταιρεία είναι αρτηριοσκληρωτική… Για παράδειγμα, δεν μπορούν ούτε καν να κεράσουν έναν τακτικό πελάτη, καθώς τα χέρια τους είναι δεμένα.
Η αλήθεια είναι ότι πολλές οικογενειακές επιχειρήσεις, πέρα από τα προφανή πλεονεκτήματα που έχουν, συνήθως έρχονται πακέτο με μια σειρά μειονεκτημάτων, τα οποία συχνά μπορεί να τις οδηγήσουν σε επικίνδυνες ατραπούς. Τα πιο σημαντικά είναι τα εξής:
Έλλειψη δεξιοτήτων & εμπειρίας. Συχνά τα μέλη της δεν έχουν πρότερη «εξωτερική» εμπειρία (ώστε να φέρουν νέες ιδέες) ή επαρκή εκπαίδευση.
Σύγκρουση μεταξύ μελών. Αρκετά σύνηθες, να προκύψουν έριδες και συγκρούσεις (ιδιαίτερα όταν φθάσει η ώρα της αλλαγής της σκυτάλης), οι οποίες συχνά απειλούν τη συνοχή της οικογένειας.
Έλλειψη ενδιαφέροντος. Πολλά μέλη μπαίνουν μέσα στο «σχήμα» επειδή δεν μπορούν να κάνουν κάτι άλλο ή απλώς αναγκάζονται από την οικογένεια να δηλώσουν παρών.
Έλλειψη δομής. Σε πολλές οικογενειακές επιχειρήσεις δεν υπάρχει ξεκάθαρη δομή ή σαφές οργανόγραμμα. Μπορεί να μην υπάρχουν καν διακριτά τμήματα.
Νεποτισμός. Είναι δύσκολο να μπει ή να προαχθεί κάποιος «ξένος». Συνήθως δίνεται προτεραιότητα στα μέλη της επόμενης γενιάς.
Προβληματική διαδοχή. Ουκ ολίγες φορές, η επόμενη γενιά μπορεί να μην έχει τις ικανότητες, τις δεξιότητες, την ευφυία ή το όραμα με το οποίο ήταν προικισμένη η πρώτη γενιά.
Μη ανταπόκριση στις αλλαγές. Η παλαιότερη γενιά συχνά διστάζει να εφαρμόσει νέες τεχνολογίες ή να αλλάξει επιχειρηματικό μοντέλο. Την ίδια στιγμή οι οικογενειακές επιχειρήσεις τείνουν να είναι πιο συντηρητικές.
Υπέρμετρος συγκεντρωτισμός. Ο ιδιοκτήτης δεν απεκδύεται εύκολα των εξουσιών και της αποκλειστικής ευθύνης για την λήψη αποφάσεων, με αποτέλεσμα η επιχείρηση να είναι one man show.
