Παγετώνες στην Αλάσκα, στο Κιλιμάντζαρο και την Ισλανδία, Μεγάλος Κοραλλιογενής Ύφαλος στην Αυστραλία, Βενετία, νησιά Γκαλαπάγκος, Γαλλικές Άλπεις. Τι κοινό έχουν όλοι αυτοί οι προορισμοί; Πολύ απλά προσελκύουν μια νέα «κάστα» επισκεπτών, μια αμφιλεγόμενη τάση, τον τουρισμό τελευταίας ευκαιρίας.
Τι είναι ο τουρισμός της τελευταίας ευκαιρίας;
Ο τουρισμός της "τελευταίας ευκαιρίας" (last chance travel) αναφέρεται στην τάση των ταξιδιωτών να επισκέπτονται περιοχές ή αξιοθέατα που κινδυνεύουν να εξαφανιστούν ή να υποστούν μη αναστρέψιμες αλλαγές λόγω περιβαλλοντικών ή ανθρωπογενών παραγόντων - όπως παγετώνες, κοραλλιογενείς ύφαλοι, περιοχές με πλούσια βιοποικιλότητα ή παραδοσιακά χωριά και πολιτιστικά μνημεία που κινδυνεύουν.
Η τάση αυτή έλκει την καταγωγή της από τα social media και εν γένει τα Μ.Μ.Ε., συνεπικουρούμενα πάντα από μεγάλα ταξιδιωτικά γραφεία, τα οποία μας «βομβαρδίζουν» με ειδήσεις σχετικά με προορισμούς που -ελέω κλιματικής κρίσης και μαζικού τουρισμού- κινδυνεύουν να εξαφανιστούν.
Μερικά παραδείγματα...
Η είδηση για τον θάνατο των κοραλλιών λόγω της αύξησης της θερμοκρασίας της θάλασσας προκάλεσε το ενδιαφέρον των ταξιδιωτών που έσπευσαν να επισκεφτούν τον Μεγάλο Κοραλλιογενή Ύφαλο στη Θάλασσα των Κοραλλιών προτού να είναι πολύ αργά.
Κάτι ανάλογο συνέβη και με τον παγετώνα Mer de Glace, στη Γαλλία, από τα πιο δημοφιλή τουριστικά αξιοθέατα στις Άλπεις, χάρη στην παρουσία του εντυπωσιακού σπηλαίου πάγου Montenvers. Κάθε χρόνο, ο παγετώνας μειώνεται με πρωτοφανή ταχύτητα, έχοντας υποχωρήσει κατά 2 χλμ. από το 1850 - η περιοχή θα είναι διαθέσιμη για σκι μόνο για άλλα 30 χρόνια.
Όλα αυτά ξυπνούν την ανάγκη σε πολλούς, κυρίως τους νεότερους, να επισκεφθούν αυτούς τους προορισμούς πριν εξαφανιστούν από προσώπου γης (κάτι που μπορεί να συμβεί ακόμα και σε 100 χρόνια…).
Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα...
Ο τουρισμός τελευταίας ευκαιρίας μπορεί να βοηθήσει τους ταξιδιώτες να συνειδητοποιήσουν καλύτερα τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στο περιβάλλον. Πέρα όμως από το στοιχείο της ευαισθητοποίησης, υπάρχει και το άμεσο οικονομικό όφελος για την τοπική κοινωνία των προορισμών αυτών, που βλέπουν τις ροές των τουριστών να αυξάνονται δραματικά – κάτι που συχνά μεταφράζεται σε βελτίωση των υποδομών (τουριστικών και μη) και ίσως την ανάληψη πρωτοβουλιών για την ανάσχεση της κρίσης.
Παράλληλα όμως επιταχύνονται οι αρνητικές συνέπειες για τους ίδιους τους προορισμούς, καθότι η αύξηση των επισκέψεων μπορεί να επιβαρύνει ακόμα περισσότερο τα ήδη ευαίσθητα οικοσυστήματα.
