15 Μαρτίου 2018
Η αλυσίδα καταστημάτων παιχνιδιών Toys R Us ανακοινώνει το κλείσιμο όλων των μαγαζιών της, έπειτα από την αίτηση χρεοκοπίας της.
Είναι μια θλιβερή ημέρα για ολόκληρες γενιές Αμερικανών, που θυμούνται πάντα τον ενθουσιασμό τους, όταν σαν παιδιά περπατούσαν στους γεμάτους παιχνίδια διαδρόμους ενός καταστήματος Toys R Us. Είναι όμως και μια μελανή σελίδα στην ιστορία του αμερικανικού -και όχι μόνο- επιχειρείν. Αυτή η αλυσίδα κυριολεκτικά γέννησε το επιχειρηματικό μοντέλο που ακολούθησαν στην πορεία τα λεγόμενα «big box» καταστήματα, όπως Walmart και Cosco (αλλά και της ελληνικής Jumbo).
Όλα ξεκίνησαν από ένα μαγαζί με παιδικά έπιπλα που άνοιξε το 1948 ο Charles Lazarus, στο ισόγειο του πατρικού του σπιτιού. Ο πατέρας του Lazarus είχε ένα κατάστημα με ποδήλατα, όμως όταν εκείνος επέστρεψε στο σπίτι του, λίγο μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, πίστεψε ότι είχε μια καλύτερη ιδέα.
«Όταν απολύθηκα από το στρατό, μετά τον πόλεμο, όλοι γύρω μου έλεγαν ότι θα επέστρεφαν στο σπίτι τους για να παντρευτούν, να κάνουν παιδιά και να ζήσουν το Αμερικανικό Όνειρο», θυμόταν.
Το ένστικτό του αποδείχθηκε σωστό, καθώς η εποχή του «Baby Boom» μόλις ξεκινούσε στις ΗΠΑ. Το 1948, ο Lazarus άνοιξε το κατάστημα παιδικών επίπλων Children’s Bargain Town, αλλά λίγο αργότερα άρχισε να πουλά παιχνίδια, όταν είδε ότι οι πελάτες του τα ζητούσαν συνεχώς, αλλά και τα κέρδη σε αυτή την αγορά ήταν μεγαλύτερα.
Ο Lazarus εμπνεύστηκε το μοντέλο της επιχείρησής του από τα self-service σούπερ μάρκετ που άρχιζαν να γίνονται δημοφιλή τη δεκαετία του 1950. Εκείνος ήταν ο πρώτος που γέμισε τα ράφια και τους διαδρόμους των καταστημάτων του έως το ταβάνι, δημιουργώντας στους πελάτες του την εντύπωση ότι μπορούσαν να βρουν εκεί έναν ατελείωτο αριθμό παιχνιδιών. Στα Toys R Us επικρατούσε μια μαγική αίσθηση, καθώς τα παιδιά γυρνούσαν τους γεμάτους με κούκλες, ποδήλατα και άλλα παιχνίδια διαδρόμους, γεμίζοντας το καρότσι τους.
Ήταν η εποχή που η βιομηχανία των παιχνιδιών έριχνε για πρώτη φορά στην αγορά μερικά από τα πιο θρυλικά προϊόντα της, όπως η κούκλα Barbie της Mattel και ο Mr Potato Head της Hasbro. Και ενώ τα πιο περιζήτητα παιχνίδια ήταν συνήθως εξαντλημένα στα άλλα καταστήματα, η Toys R Us φρόντιζε να έχει μεγάλα αποθέματα στις αποθήκες της, τα οποία πουλούσε πλάι σε φθηνά παιχνίδια όπως τενεκεδένια ρομπότ και μαλακά ζωάκια. Ο Lazarus τα αγόραζε σε μεγάλες ποσότητες από την Ιαπωνία, καταφέρνοντας να πετύχει χαμηλές τιμές και άρα να πουλά φθηνότερα από τους ανταγωνιστές της.
Με αυτό τον τρόπο, η Toys R Us έγινε ο απόλυτος κυρίαρχος στην αγορά των παιχνιδιών, οδηγώντας εκατοντάδες μικρά καταστήματα και οικογενειακές επιχειρήσεις στο λουκέτο.
Και την ίδια στιγμή, ο Lazarus ήταν εκείνος που έπεισε τους γονείς να αγοράζουν παιχνίδια όλο το χρόνο, και όχι μόνο σε γιορτές και γενέθλια, με αποτέλεσμα να γιγαντώσει την αμερικανική αγορά παιχνιδιών από τα 500 εκατ. δολάρια τζίρου το 1950, στα 12 δισ. δολάρια το 1990. Στο αποκορύφωμα της επιτυχίας της, η Toys R Us πουλούσε 18.000 διαφορετικά είδη σε 1.450 καταστήματα σε όλο τον κόσμο και ήλεγχε το 25% της παγκόσμιας αγοράς. Το 1981, η Washington Post έγραφε ότι η εταιρεία του Lazarus είχε γίνει ό,τι και η McDonald’s: Ένας πραγματικός αμερικανικός θεσμός.
Τα παιδιά της δεκαετίας του 1980 έως και των αρχών του 2000 μεγάλωσαν με το τραγούδι της Toys R Us: «Δεν θέλω να μεγαλώσω, είμαι παιδί του Toys R Us. Στο Toys R Us υπάρχουν ένα εκατομμύριο παιχνίδια με τα οποία μπορώ να παίξω».
Το 1992, ο Lazarus ταξίδεψε μαζί με τον τότε πρόεδρο των ΗΠΑ, George H.W. Bush, για τα εγκαίνια του πρώτου καταστήματος Toys R Us στην Ιαπωνία.
Όμως, τα πράγματα άρχισαν να πηγαίνουν στραβά τη δεκαετία του 1990, όταν η Toys R Us φάνηκε να πέφτει θύμα του ίδιου του επιχειρηματικού μοντέλου που εκείνη δημιούργησε. Η WalMart είχε ξεκινήσει να πουλά πάνες σε πολύ χαμηλές τιμές, με αποτέλεσμα οι γονείς να περιορίσουν τις επισκέψεις τους στα καταστήματα του Lazarus. Φορτωμένη με χρέη, η Toys R Us έμεινε πίσω από την εποχή της και έχασε το τρένο του ίντερνετ. Το Σεπτέμβριο του 2017 αναγκάστηκε να κηρύξει πτώχευση, όμως οι ισχνές πωλήσεις στην κρίσιμη περίοδο των Χριστουγέννων απέκλεισαν κάθε ελπίδα ανάκαμψης. Το 2018 ανακοίνωσε το κλείσιμο όλων των καταστημάτων της και μία εβδομάδα μετά, ο Charles Lazarus απεβίωσε, σε ηλικία 94 ετών.
Πέρυσι, πάντως, η WHP Global, στην οποία ανήκει το brand Toys R Us ανακοίνωσε την επιστροφή του στην αμερικανική αγορά, με τα σχέδιά της να ανοίξει 24 καταστήματα ανά τις ΗΠΑ, μέσα στο 2024.
Πηγή: moneyreview.gr
