Η δηµιουργία του Camel, του πρώτου –κατά πολλούς– μοντέρνου τσιγάρου, οφείλεται στον Ρίτσαρντ Ρέινολντς, γιο εύπορου καπνοπαραγωγού, ο οποίος αντιλήφθηκε ότι η αγορά επιθυµούσε κάτι διαφορετικό. Ένα τσιγάρο µε διαφορετική γεύση, ξεχωριστή συσκευασία και εξωτικό όνοµα, το οποίο θα προωθείτο στο κοινό με μία πρωτοποριακή διαφημιστική καμπάνια, που έμελλε να εξάψει την περιέργια του κοινού.
Γαλουχημένος σε µια οικογένεια που παρήγαγε καπνικά προϊόντα, ο µύωψ και µε προβλήµατα στην ανάγνωση Ρέινολντς ήταν καταδικασµένος να ασχοληθεί µε τον καπνό. Λίγο αργότερα, το 1874, ο 24χρονος δανείστηκε χρήµατα από την οικογένειά του και ανέγειρε ένα εργοστάσιο παραγωγής καπνού στο Ουίνστον. Παρά τον οξύ ανταγωνισµό (µέχρι το 1883 υπήρχαν 23 καπνοβιοµηχανίες), η νεοφυής επιχείρηση ήταν κερδοφόρα και το 1887 έφθασε να διαθέτει στην αγορά συνολικά 82 διαφορετικές µάρκες καπνού.
Μολονότι ο νεαρός επιχειρηµατίας υποστήριζε ότι όταν θα κέρδιζε τα πρώτα του 100.000 δολάρια θα αποσυρόταν, δεν το έπραξε αφού ήταν γεννηµένος επιχειρηµατίας. Το µυαλό του θα κατέβαζε διαρκώς ρηξικέλευθες ιδέες χάρη στις οποίες θα τελειοποιούσε την παραγωγή του καπνού. Αλλά και στην προώθηση των προϊόντων του μεγαλούργησε, με τη σύσταση επιθετικού τµήµατος πωλήσεων, ενώ υιοθέτησε πρωτοποριακές τεχνικές προώθησης, όπως την έκδοση ηµερολογίων µε τις εικόνες όµορφων γυναικών.
Την εποχή εκείνη, εκτός από τον καπνό για την πίπα, έκανε την εµφάνισή του ένα νέο προϊ-όν από την μακρινή Τουρκία, το τσιγάρο. Οι πρώτες αµερικάνικες εταιρείες που παρασκεύαζαν τσιγάρα χρησιµοποιούσαν ονόµατα που παρέπεµπαν νοερά στην άγνωστη χώρα των σουλτάνων.
Το 1913, ο Ρέινολντς αποφάσισε να δημιουργήσει το δικό του τσιγάρο, με πιο απαλή γεύση από τα ανταγωνιστικά, παρόλο που οι περισσότεροι καπνιστές τα «έστριβαν» µόνοι τους και η αγορά έµοιαζε κορεσµένη µε τουλάχιστον 50 διαφορετικές µάρκες. Σε αντίθεση µε άλλους παραγωγούς, που παρασκεύαζαν τσιγάρα είτε από εισαγόµενο καπνό (Τουρκία) είτε από ντόπιο (Βιρτζίνια), αυτός δημιούργησε το πρώτο blend τσιγάρο αναμειγνύοντας τα δύο ποιοτικά είδη καπνού, εξ ου και η επιγραφή "TURKISH & DOMESTIC BLEND", συν µια αξιοσεβαστή ποσότητα γλυκαντικών.
Ο Ρέινολντς αναζήτησε ένα όνοµα σύντομο, που να τραβάει την προσοχή και να παραπέµπει στην Τουρκία, καθώς και ένα λογότυπο σε έντονο κίτρινο ώστε να «χτυπάει στο µάτι» του κατά πλειοψηφία, αναλφάβητου πληθυσµού. Τελικά επέλεξε το Camel -λόγω του τούρκικου τσιγαρόχαρτου που χρησιμοποιούσε, σε μια προσπάθεια να μιμηθεί τα διάσημα αιγυπτιακά τσιγάρα της εποχής- το οποίο πωλείτο σε πακέτο που απεικόνιζε µια αξιολύπητη καµήλα µε τεντωµένα αυτιά και με φόντο ένα εξωτικό, ερηµικό περιβάλλον διανθισμένο με μία πυραμίδα.
Τα πρώτα Camel κόστιζαν 10 σεντς, ακριβώς τα µισά από ό,τι χρέωναν οι ανταγωνιστές, και σύντοµα έγιναν ανάρπαστα (µέσα σε µια δεκαετία τα µισά τσιγάρα ήταν Camel). Δεν ήταν τυχαίο ότι γύρω τους σχηματίστηκαν –ή μάλλον «καλλιεργήθηκαν» από το μάρκετινγκ της εταιρείας- διάφοροι αστικοί μύθοι σχετικά με κρυμμένα σχέδια και υποσυνείδητα μηνύματα που βρίσκονταν στο πακέτο.
Στην αρχή, βέβαια, κανένας από την εταιρεία δεν ήξερε αν αυτό που απεικονιζόταν στο πακέτο ήταν όντως καµήλα, αφού δεν είχαν δει ποτέ τους ένα τέτοιο ζώο. Για καλή τους τύχη εκείνη την εποχή ήταν στην περιοχή ένα περιοδεύον τσίρκο, οπότε ο Ρέινολντς έστειλε έναν φωτογράφο για να απαθανατήσει µια συµπαθητική καµήλα, που οι εργάτες φώναζαν Old Joe. Ο Old Joe, όµως, δεν επιθυµούσε να παίξει το ρόλο του «µοντέλου». Άρχισε να κουνάει το κεφάλι και την ουρά, τέντωσε τα αυτιά προς τα πίσω, έκλεισε τα µάτια, ενώ κινήθηκε απειλητικά προς τον φωτογράφο. Εντούτοις, η συγκεκριµένη φωτογραφία έµελλε να αναπαραχθεί εκατοµµύρια φορές.
Στην επιτυχία του Camel καθοριστικό ρόλο διαδραμάτισαν οι έξυπνες διαφημίσεις του, οι οποίες αρχικά δεν έδιναν κανένα στοιχείο για το προϊόν εκτός από τη φράση «Οι καμήλες έρχονται». Ηταν το πρώτο viral διαφημιστικό μήνυμα, εν έτει 1913, που δεν αποκάλυπτε το όνομα του διαφημιζόμενου προϊόντος (teaser στην ορολογία της διαφήμισης). Η αμέσως επόμενη διαφημιστική καταχώριση τόνιζε: «Αύριο στην πόλη σου θα βρίσκονται περισσότερες καμήλες απ’ όσες σε όλη την Αραβία». Αργότερα, μια καμήλα τσίρκου χρησιμοποιήθηκε για τη διανομή δωρεάν πακέτων, ενώ για την προώθηση του σήματος χρησιμοποιήθηκε η διαφημιστική εκστρατεία με τον Old Joe, με σλόγκαν το "I 'd walk a mile for a CAMEL!", το οποίο σημείωσε μεγάλη επιτυχία.
Το νέο τσιγάρο προωθήθηκε σε όλη την Αµερική, ενώ µε το ξέσπασµα του Α' Παγκοσµίου Πολέµου «συντρόφευε» τους στρατιώτες που πολεµούσαν στη Γαλλία. Κάτι ανάλογο έγινε και µετά τον Β' Παγκόσµιο Πόλεµο, όταν γνωστοί αθλητές αλλά και γιατροί, το προώθησαν στο ευρύτερο κοινό - εκείνη την εποχή ελάχιστοι γνώριζαν τις επιβλαβείς συνέπειες του καπνίσµατος, το οποίο συχνά προωθείτο ως ευεργετικό για τα νεύρα και την υγεία.
Ακόµα και ο δηµιουργός του, ο Ρίτσαρντ Τζόσουα Ρέινολντς ή αλλιώς RJR, όπως τον αποκαλούσαν, δεν γνώριζε τις επιπτώσεις του καπνίσµατος. Πέθανε από καρκίνο στο πάγκρεας το 1918 σε ηλικία 68 ετών και το µόνο που τον ανησυχούσε ήταν αν το χάρτινο περιτύλιγµα του τσιγάρου ήταν επιβλαβές για την υγεία – για το λόγο αυτό η εταιρεία του ήταν η πρώτη που παρουσίασε το τσιγαρόχαρτο.
Το 1987 η R.J. Reynolds δημιουργεί την αμφιλεγόμενη μασκότ Joe Camel αλλά το 1991 το American Medical Association διατυπώνει τις επιφυλάξεις του για τη χρήση του, λόγω του πορίσματος έρευνας που διεξήχθη σε παιδιά ηλικίας 5 και 6 ετών. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας τα παιδιά αναγνώριζαν τον Joe Camel ευκολότερα από ότι τον Μίκυ Μάους, τον Μπαγκς Μπάνι και την Μπάρμπι. Η R.J. Reynolds αναγκάστηκε να περιορίσει τη χρήση του και εντέλει να την αποσύρει το 1997, οπότε εγκαινιάστηκε νέα διαφημιστική εκστρατεία με όμορφες και εξωτικές γυναίκες. Όμως, ο αμερικάνικος κολοσσός απευθυνόταν και σε μεγαλύτερα παιδιά, όπως επιβεβαιώθηκε από απόρρητο εσωτερικό έγγραφο το 1975. «Πρέπει να κυνηγήσουμε τα παιδιά 14 έως 24 ετών, να φτιάξουμε διαφημίσεις που να προσελκύουν αυτές τις αγορές. Αυτοί είναι οι μελλοντικοί μας πελάτες»…
Όσο για το Camel, που από το 1999 παρασκευάζεται από την ιαπωνική Japan Tobacco, µεσουράνησε µέχρι τη δεκαετία του 1950, όταν άρχισε η καθοδική πορεία, αφού ο ανταγωνισµός µε τα Winston, Pall Mall, Salem, Kool, Lucky Strike και λίγο αργότερα τα Marlboro (χάρη στον καουµπόι) ήταν αδυσώπητος. Πλήγμα για την εταιρεία αποτέλεσε και η αντικαπνιστική εκστρατεία του Πάτρικ Ρέινλοντς, εγγονού του ιδρυτή, ο οποίος βλέποντας αρκετά μέλη της οικογένειάς του να πεθαίνουν από καρκίνο του πνεύμονα, πούλησε το 1979 τις μετοχές του για να χρηματοδοτήσει την αντικαπνιστική του δράση.
Πηγή: Γνωστά Ονόματα, Άγνωστες Ιστορίες 2
