Τον τελευταίο καιρό ακούω και διαβάζω για επιχειρήσεις στο χώρο της εστίασης και εν γένει της φιλοξενίας που παραπονούνται ότι, παρότι έχουν αυξήσει τους μισθούς, εξακολουθούν να μην βρίσκουν προσωπικό.
Μάλιστα, φημισμένο εστιατόριο, που ανήκει σε πολύ γνωστό όμιλο, δεν βρίσκει εργαζόμενους αν και δίνει μισθό 1.000 ευρώ καθαρά, ποσό που συνιστά λίγο-πολύ το μέσο όρο των μηνιαίων αποδοχών στο συγκεκριμένο μαγαζί.
Εντέλει τις πταίει και οι νέοι και όχι μόνο, γυρνούν την πλάτη και αρνούνται να δουλέψουν για 1.000 ευρώ το μήνα; Μήπως είναι κακομαθημένοι; Για κάποιους, που μπορεί να συντηρούνται από την οικογένειά τους, μπορεί να είναι και η αλήθεια.
Υπάρχει ωστόσο και η άλλη εκδοχή και η οποία δεν είναι άλλη από την αποτυχία διαχωρισμού του συμπτώματος από το πρόβλημα. Οι περισσότερες επιχειρήσεις πιστεύουν ότι το πρόβλημα είναι η έλλειψη εργατικού δυναμικού (που θεωρητικά μπορεί να καταπολεμηθεί με αυξημένες παροχές), ωστόσο αυτό είναι το σύμπτωμα.
Το πρόβλημα είναι άλλο: πέρα από τις ισχνές απολαβές, διαχρονικά η φιλοξενία χαρακτηρίζεται από πληθώρα προβλημάτων σχετικά με την εργασία. Αλήθεια, πόσοι από αυτούς που θεωρούνται αφεντικά ή υπεύθυνοι στο human resource (HR) έχουν παρακολουθήσει έστω και ένα σεμινάριο διοίκησης προσωπικού; Πόσοι γνωρίζουν τι σημαίνει επένδυση στο ανθρώπινο δυναμικό; Πόσοι γνωρίζουν πώς να βάλουν τα θεμέλια για να δημιουργήσουν loyal employees;
Διότι το πρόβλημα είναι πολυσύνθετο και όσοι έχουν εργαστεί στο χώρο της εστίασης-φιλοξενίας το ξέρουν: δεν υπάρχει καμία επένδυση στο ανθρώπινο δυναμικό, δεν υπάρχει κανένας προγραμματισμός.
Ο υπάλληλος προσλαμβάνεται για να βγει απλώς η σεζόν. Δουλεύει εξαντλητικά ωράρια, χωρίς ρεπό όλο το μήνα ή και με ελάχιστα σε όλη τη σεζόν, διαμένει σε μία "τρύπα", ρίχνεται στα βαθιά χωρίς εκπαίδευση, χωρίς την παραμικρή αναγνώριση-επιβράβευση για τον κόπο του (πόσω μάλλον όταν καθημερινά έρχεται σε επαφή με πελάτες, αρκετοί εκ των οποίων στην μετά πανδημίας εποχή έχουν γίνει ακόμα πιο αγενείς) και φυσικά χωρίς καμία εξέλιξη. Ολα αυτά, ενίοτε και υπό ένα ημι-νόμιμο καθεστώς (π.χ. μισά ένσημα).
Όταν δε κάνει κάτι λάθος, ίσως και από κούραση-εξάντληση, τότε τον στήνουν στον τοίχο*. Κανένας σεβασμός και κανένα ενδιαφέρον για την προσωπική του ζωή-υγεία (ψυχική και σωματική). Απλώς αντιμετωπίζεται ως αναλώσιμος, ως ο τελευταίος τροχός της αμάξης. Απλώς να βγει η δουλειά.
Οι επιχειρήσεις αυτές δεν αντιλαμβάνονται ότι τα δεδομένα, μετά την πανδημία, έχουν αλλάξει. Η ισορροπία στην προσφορά και ζήτηση εργασίας έχει διαταραχθεί. Τώρα πια αυτοί είναι οι κυνηγοί και θα πρέπει να βρουν μια (μόνιμη) λύση στο πρόβλημα (αν βέβαια καταφέρουν και το ξεχωρίσουν από το σύμπτωμα).
Διότι, καλά τα 1.000 ευρώ, αλλά σήμερα δεν φθάνουν. Σύμφωνα με τον Hertzberg, o μισθός λειτουργεί απλώς ως παράγοντας "υγιεινής" (αρκετός μόνο για να δημιουργήσει ένα ''υγιεινό'' εργασιακό περιβάλλον). Αυτό που χρειάζεται είναι εμπλουτισμός με παράγοντες "παρακίνησης'', όπως είναι η αναγνώριση και η ανέλιξη.
Την ίδια στιγμή, μαθαίνω, οι εργαζόμενοι από τα Βαλκάνια φέτος θα μας γυρίζουν την πλάτη, καθώς αναζητούν εργασία σε άλλες, πιο "πολιτισμένες" χώρες, που προσφέρουν όχι μόνο καλύτερους μισθούς αλλά και πιο "δίκαιες" συνθήκες εργασίας...
*Μια καλή φίλη πήγε να εργαστεί σε ένα από αυτά τα franchise γνωστής αλυσίδας σούπερ μάρκετ (μικρά καταστήματα πόλης). Εκεί κατά τη συνέντευξη της είπαν ότι θα τα κάνει όλα (καθάρισμα, γέμισμα ραφιών, εξυπηρέτηση πελατών, ταμείο κ.ά.), κοινώς δεν θα προλαβαίνει ούτε να αναπνεύσει, και θα παίρνει κάτι παραπάνω από το ελάχιστο (450 ευρώ το μήνα, 5ώρο και πενθήμερο). Μάλιστα δεν δίστασαν να της πουν ότι αν σπάσει τίποτα, π.χ. ένα βαζάκι με μέλι, θα το πληρώσει από τον ''παχυλό'' μισθό της (τουλάχιστον ήταν ειλικρινείς από την αρχή, sic)…