Σε ρυθμούς διαδικτυακού Black Friday κινείται εδώ και μέρες η αγορά. Την ημέρα αυτή, που τυγχάνει να είναι πάντα η τελευταία Παρασκευή του Νοεμβρίου (η επόμενη μέρα των Ευχαριστιών), επιχειρήσεις και καταστήματα διαθέτουν αρκετά από τα προϊόντα τους σε ελκυστικές τιμές (στην Αμερική και εν γένει στο εξωτερικό, οι προσφορές αυτές μπορεί να αγγίξουν και το 80%).
Αυτό λοιπόν που αρκετοί
χαρακτηρίζουν υπερβολή και «αμερικανιά», με τις εικόνες από ατελείωτες ουρές,
την κοσμοπλημμύρα μέσα στα καταστήματα, αλλά και τα επεισόδια ανάμεσα σε
καταναλωτές, που συχνά έχουν κοστίσει και σε ανθρώπινες ζωές (αν και φέτος ελέω
καραντίνας μάλλον δεν θα δούμε τέτοιες εικόνες, ήρθε πριν πέντε χρόνια, από τα
Public, και στη χώρα μας.
Σύμφωνα με μια εκδοχή, ο όρος
Black Friday, που χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά το 1869 (στον απόηχο μιας
χρηματιστηριακής κρίσης, με πρωταγωνιστή τον χρυσό, οι τιμές του οποίου την
αποφράδα εκείνη μέρα, στις 24 Σεπτεμβρίου, συρρικνώθηκαν) έλκει την καταγωγή
του από τη δεκαετία του ‘60 και σηματοδοτεί την έναρξη της Χριστουγεννιάτικης
περιόδου αγορών στην Αμερική και κατ’ επέκταση την επιστροφή των εμπόρων στα
κέρδη.
Τότε, τα λογιστικά φύλλα και οι
αποδείξεις είχαν δύο χρώματα μελανιού για να καταγράφουν τα στοιχεία – κόκκινο
(in the red) για τις ημέρες με αρνητικό ισολογισμό πωλήσεων και μαύρο (went
into the black) για αυτές με θετικό
απολογισμό.
Σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή που προέκυψε εσχάτως, επίσης ανυπόστατη, την ημέρα αυτή γίνονταν αγοραπωλησίες σκλάβων στην Αμερική, στις αρχές του 19ου αιώνα.
Ωστόσο, η αλήθεια είναι κατά τι
διαφορετική. Ο όρος Black Friday χρησιμοποιήθηκε, τη δεκαετία του ’50, από την
αστυνομία στη Φιλαδέλφεια των ΗΠΑ, προκειμένου να περιγραφεί το χάος που
επικρατούσε στους δρόμους και στα καταστήματα από καταναλωτές αλλά και
τουρίστες που συνέρρεαν, την επομένη της Ημέρας των Ευχαριστιών, για να παρακολουθήσουν
τον καθιερωμένο αγώνα ράγκμπι. Την ημέρα εκείνη, μάλιστα, καταγράφονταν και
αμέτρητες κλοπές, επιβαρύνοντας περαιτέρω το έργο της αστυνομίας, που δούλευε
υπερωρίες για να διαχειριστεί την όλη κατάσταση.
Αρκετά χρόνια αργότερα, προς τα
τέλη της δεκαετίας του ’80, οι έμποροι -σε μια προσπάθεια να τονώσουν τις
πωλήσεις τους και να εγκαινιάσουν την εορταστική περίοδο- επανευφήραν τον όρο,
επινοώντας ωστόσο την ιστορία με το «κόκκινο και μαύρο», προκειμένου να
αποτινάξουν από πάνω της τo αρνητικό φορτίο που κουβαλούσε, σηματοδοτώντας έτσι
το πέρασμα στην κερδοφορία.
