Δεκαετία του ’50, Αμερική
Ο πόλεμος έχει λήξει, οι
γεννήσεις αυξάνονται κατακόρυφα, όπως και η κατανάλωση, και γενικά επικρατεί
μία ευμάρεια και αισιοδοξία σε όλο τον κόσμο και δη στην Αμερική.
Ωστόσο, οι τρεις μεγάλες αυτοκινητοβιομηχανίες
του Ντιτρόιτ ανησυχούν, καθώς μετά από ένα ξέσπασμα της αγοράς αυτοκινήτου, οι
πωλήσεις βαίνουν μειούμενες. Λογικό, αν σκεφθεί κανείς ότι σχεδόν κάθε
αμερικάνικο νοικοκυριό (που είχε την οικονομική δυνατότητα) είχε αποκτήσει τα
τελευταία χρόνια αυτοκίνητο.
Εντρομα, τα μεγαλοστελέχη των
αυτοκινητοβιομηχανιών αναζητούν τρόπους ώστε να αναθερμάνουν την αγορά. Εν
τέλει κατέληξαν σε αυτό που θα αποκαλούσαν «dynamic obsolescence» (δυναμική απαξίωση), με
ενορχηστρωτή τον κορυφαίο σχεδιαστή της General Motors, Harley Earl.
Τι ακριβώς σήμαινε αυτό; Θα ασκούσαν πίεση στο καταναλωτικό κοινό ώστε να αλλάζει αυτοκίνητο κάθε χρόνο, όχι επειδή το παλιό χάλασε αλλά επειδή είναι σχεδιαστικά ξεπερασμένο, με άλλα λόγια είναι εκτός μόδας. Στόχος της GM ήταν να σχεδιάσουν αυτοκίνητα που θα ήταν ακαταμάχητα, μία φορά το χρόνο. Όπως είχε δηλώσει χαρακτηριστικά και το αφεντικό της GM, Charles Kettering «Ο πιο απλός τρόπος για να αυξήσεις τις πωλήσεις είναι να αλλάζεις διαρκώς το προϊόν».
Ο τότε σχεδιαστής της Ford είπε
ότι: «Σχεδιάζουμε ένα νέο αυτοκίνητο και από τη στιγμή που θα βγει στην αγορά,
το μισούμε γιατί θα στρέψουμε την προσοχή μας στο επόμενο. Μόνο έτσι θα κάνουμε
τον αγοραστή του μοντέλου του ’57 να αισθανθεί δυστυχισμένος όταν αντικρίσει το
νέο μοντέλο του ’58».
Τα τελευταία χρόνια, η χρήση
βαριών κινητήρων είχε επιτρέψει στους σχεδιαστές να προσθέσουν διάφορα εξαρτήματα
μέσα στο αυτοκίνητο. Τώρα όμως είχε έρθει η σειρά για κάτι πιο δραστικό.
Ο Harley Earl πίστευε
ότι ένα αυτοκίνητο θα πρέπει να φαίνεται γρήγορο ακόμα και όταν είναι
σταματημένο. Ως εκ τούτου, γοητευμένος από τα πτερύγια αεριωθούμενων πολεμικών
αεροπλάνων, εισήγαγε το 1953 στο πίσω μέρος της Cadillac φτερά.
Αυτό ήταν. Σύντομα την Cadillac θα ακολουθήσουν και οι άλλοι κατασκευαστές, με τα φτερά να
γίνονται όλο και πιο μεγάλα χρόνο με το χρόνο, λειτουργώντας ως ένδειξη
πρεστίζ.
Η τρέλα με τα ογκώδη αυτοκίνητα, με τη σπάταλη εκμετάλλευση του χώρου και τη σημαντική κατανάλωση βενζίνης (μάλιστα, τότε κυκλοφορούσε και το ανέκδοτο με τον βενζινοπώλη που "μαλώνει" τον ιδιοκτήτη μιας Cadillac ζητώντας του να σβήσει τη μηχανή γιατί δεν προλαβαίνει να το γεμίσει) θα διαρκούσε μία πενταετία, φθάνοντας στο peak το 1959. Ένα χρόνο μετά, ως δια μαγείας τα φτερά εξαφανίστηκαν.
Γιατί εξαφανίστηκαν τα φτερά;
Εν τω μεταξύ, στην Καλιφόρνια
θεσπίζεται για πρώτη φορά, το 1960, νόμος σχετικά με τη ρύπανση και την
προστασία του περιβάλλοντος. Ο κόσμος αρχίζει πια να αντιλαμβάνεται ότι οι
εξατμίσεις των αυτοκινήτων βλάπτουν σοβαρά το περιβάλλον και ότι κάτι θα πρέπει
να γίνει για την προστασία του. Ήδη, πυκνά νέφη από καυσαέρια αρχίζουν να
σκεπάζουν τον ουρανό των μεγάλων πόλεων, ενώ φαινόμενα όπως η όξινη βροχή
κάνουν την εμφάνισή τους όλο και πιο συχνά.
Την ίδια στιγμή, στους αμερικάνικους
δρόμους αρχίζουν να κάνουν την εμφάνισή τους εισαγόμενα αυτοκίνητα (πιο μικρά,
πιο αξιόπιστα, πιο ασφαλή και με χαμηλή κατανάλωση βενζίνης), τα οποία δεν θα αργήσουν να
προκαλέσουν ισχυρό πλήγμα στις αμερικάνικες αυτοκινητοβιομηχανίες, οι οποίες
επέδειξαν αργά αντανακλαστικά.
