Στις αρχές του 20ού αιώνα, σε µια
εποχή όπου όλα τα ταξί διέθεταν το ίδιο, σκούρο, χρώµα, ένας πρώην µποξέρ θα
έκανε τη διαφορά βάφοντας τα ταξί του µε καναρινί χρώµα ώστε να ξεχωρίσουν από
τα υπόλοιπα. Ωστόσο, ο κύριος αυτός θα γινόταν γνωστός από µία άλλη σχετικά
συναφή δραστηριότητα, αυτή της ενοικιάσεως αυτοκινήτων.
Γεννηµένος το 1879 στην τότε
Αυστρία, σηµερινή Σλοβακία, ο Τζον Χερτζ ακολούθησε τους γονείς του στο Σικάγο
της Αµερικής, προς αναζήτηση µιας καλύτερης ζωής. Σε τρυφερή ακόµα ηλικία παράτησε
το σχολείο και άρχισε να δουλεύει για να βοηθήσει την οικογένειά του. Ξεκίνησε
πουλώντας εφηµερίδες, αργότερα εργάστηκε ως οδηγός άµαξας, ενώ κατέληξε να
παίζει ερασιτεχνικό µποξ κερδίζοντας µάλιστα αρκετά τρόπαια και χρήµατα.
Στην αυγή, όµως, του 20ού αιώνα,
η καριέρα του άλλαξε άρδην χάρη στην επιµονή της κοπέλας του να σταµατήσει το
µποξ αλλά και την παρατήρηση ενός φίλου ότι «το µέλλον ανήκει στα αυτοκίνητα».
Τα πρωτοεµφανιζόµενα εκείνη την εποχή αυτοκινούµενα οχήµατα κίνησαν την προσοχή
του νεαρού µετανάστη, ο οποίος άρχισε να µαθαίνει οτιδήποτε σχετίζονταν µε το
νέο αυτό µέσο. Αν και δεν ήξερε να οδηγεί, ξεκίνησε το 1904 να πουλάει –µε
µεγάλη επιτυχία– αυτοκίνητα, έχοντας όµως πάντα στο µυαλό του ότι για να βγάλει
αρκετά χρήµατα θα έπρεπε να κάνει κάτι πρωτοποριακό, κάτι που δεν είχε κάνει
κανένας άλλος µέχρι τότε.
Ο πολυµήχανος πρώην πυγµάχος δεν
άργησε να αντιληφθεί µια µεγάλη ευκαιρία: τα ταξί. Τα ταξί της εποχής ήταν πολύ
ακριβά, απευθυνόµενα έτσι αποκλειστικά στους πλουσίους, οπότε αυτό που έλειπε
από την αγορά ήταν ένα ταξί για τα µεσαία οικονοµικά στρώµατα. Ύστερα από ένα
ταξίδι στη Γαλλία, όπου διαπίστωσε ότι τα ταξί, σε αντίθεση µε τα αµερικάνικα,
ήταν διακριτά, µικρά και οικονοµικά στην κατανάλωση, ο Χερτζ ήταν πια έτοιµος
για την πρώτη του επιχειρηµατική προσπάθεια.
Αγόρασε, λοιπόν, διάφορα
αυτοκίνητα, τα οποία µετέτρεψε σε ταξί µε φθηνό κόµιστρο και µε την υπόσχεση
ότι θα µπορούσαν να παραλάβουν επιβάτες, οπουδήποτε και αν βρίσκονται, µέσα σε
10 µόλις λεπτά. Τη ίδια στιγµή, προµήθευσε τους οδηγούς του µε οµοιόµορφες
στολές, ενώ τους ζητούσε να είναι φιλικοί και να διατηρούν το ταξί τους καθαρό.
Αυτό όµως που θα διαφοροποιούσε
τον Χερτζ από τον ανταγωνισµό ήταν το χρώµα. Σε µια εποχή όπου ο πελάτης έπρεπε
να τηλεφωνήσει για να έρθει το ταξί να τον παραλάβει, ο πολυµήχανος
επιχειρηµατίας αποφάσισε να υιοθετήσει το γαλλικό µοντέλο, σύµφωνα µε το οποίο
οι πελάτες απλώς σταµατούσαν το ταξί µε µια κίνηση του χεριού. Για το λόγο αυτό
ανέθεσε σ’ ένα πανεπιστήµιο να κάνει έρευνα σχετικά µε το πιο ευδιάκριτο χρώµα
από µακριά. Η απάντηση ήταν το καναρινί, και έτσι, το 1915, ξεκίνησε η παράδοση
των πρώτων καναρινί ταξί, τα οποία µέσα σε λίγα χρόνια θα γίνονταν δηµοφιλή σ’
όλη την Αµερική.
Οι δουλειές πήγαιναν πολύ καλά
και στα τέλη της δεκαετίας του 1920, ο Χερτζ είχε βρεθεί µε 40 οχήµατα και µε
δικό του εργοστάσιο παραγωγής ταξί, φορτηγών και λεωφορείων. Όµως αντιµετώπισε
ένα ακόµη πρόβληµα, αφού η πολιτική των χαµηλών τιµών που υιοθέτησε τον έφερε
σε σύγκρουση µε την άλλη µεγάλη εταιρεία ταξί της εποχής. Ως αποτέλεσµα,
καταγράφηκαν σκηνές απείρου κάλλους, όπου ανταγωνιστές οδηγοί ταξί άφηναν το
τιµόνι και τσακώνονταν στη µέση του δρόµου. Η διένεξη αυτή έλαβε ανεξέλεγκτες
διαστάσεις, όταν πυρπολήθηκε το σπίτι του ιδιοκτήτη των ταξί της αντίπαλης εταιρείας,
αλλά και ο στάβλος του Χερτζ, οπότε κάηκαν τα αγαπηµένα του άλογα.
Όλα αυτά θορύβησαν τον Χερτζ, ο
οποίος αποφάσισε να αποσυρθεί από την αγορά των ταξί. Μία µέρα, όµως,
παρατηρώντας ορισµένα αυτοκίνητα που κάθονταν στο εργοστάσιο µέχρι να
µετατραπούν σε ταξί, σκέφτηκε να τα εκµεταλλευτεί ενοικιάζοντάς τα, σε σχετικά
χαµηλές τιµές, σε όσους τα ήθελαν για λίγες µόνο ηµέρες.
Εντωµεταξύ, την ίδια περίπου
εποχή και στην περιοχή του Σικάγο, ο 22χρονος πωλητής Ουόλτερ Τζέικοµπς είχε
ιδρύσει εταιρεία ενοικιάσεως αυτοκινήτων διαθέτοντας µία ντουζίνα Model T. Μέσα
σε µόλις πέντε χρόνια, ο νεαρός επιχειρηµατίας είδε τις δουλειές του να
«απογειώνονται» µε ετήσιο τζίρο το ένα εκατοµµύριο δολάρια και µε στόλο 600
ταξί. Η επιτυχία αυτή τράβηξε την προσοχή του Χερτζ, ο οποίος εξαγόρασε την
εταιρεία του Τζέικοµπς, µετονοµάζοντάς την σε Hertz Rent-A-Car.
Χρειάστηκε να περάσουν δύο περίπου δεκαετίες, για να εµφανιστεί, το 1946, η Avis, ο µεγάλος ανταγωνιστής της Hertz. Ο ιδρυτής της Ουίλιαµ Άβις, διαβλέποντας την ραγδαία ανάπτυξη των αεροπλάνων, αντιλήφθηκε εγκαίρως τη δυνατότητα ενοικιάσεως αυτοκινήτου στα αεροδρόµια. Αργότερα, βέβαια, ο ανταγωνισµός των δύο εταιρειών θα ήταν αρκετά έντονος, µε αποκορύφωµα το επιτυχηµένο σλόγκαν που χρησιµοποίησε η Avis επί σειρά ετών: «We are only number 2. We try harder».
Κάπως έτσι γεννήθηκε η πρώτη
µεγάλη εταιρεία ενοικιάσεως αυτοκινήτων, σηµατοδοτώντας την αρχή µιας νέας
εποχής. Ο Τζον Χερτζ παρέµεινε στις επάλξεις µέχρι τη δεκαετία του 1950, οπότε
και αποσύρθηκε. Πέθανε το 1961 σε ηλικία 82 ετών, καταφέρνοντας όχι µόνο να
ζήσει το αµερικάνικο όνειρο, αλλά και να αφήσει πίσω του µία εταιρεία που
πρωταγωνίστησε για μισό ακόμα αιώνα.
Ωστόσο, η πανδημία, καθώς και η
αδυναμία της εταιρείας να αποκτήσει πρόσβαση στο σχέδιο διάσωσης ύψους 50 δισ.
δολαρίων της αμερικανικής κυβέρνησης, έμελλε να επιφέρει ένα «θανάσιμο» χτύπημα
στην ιστορική εταιρεία, η οποία αδυνατεί να διευθετήσει τα χρέη της,
απολύοντας, ήδη από τον Μάρτιο, το ¼ του προσωπικού της.
Πλέον, η αμερικανική εταιρεία ενοικίασης αυτοκινήτων ετοιμάζεται να υποβάλει αίτηση υπαγωγής σε καθεστώς πτώχευσης, μια εξέλιξη που αναμφίβολα θα της δώσει μερικές ανάσες ζωής (σ.σ. σύμφωνα με τις τελευταίες εξελίξεις, η Hertz ήρθε σε συμφωνία με τους δανειστές της, σύμφωνα με τις οποίες μέχρι της 22 Μαΐου θα πρέπει να καταστρώσει ένα σχέδιο επιβίωσης).
Πλέον, η αμερικανική εταιρεία ενοικίασης αυτοκινήτων ετοιμάζεται να υποβάλει αίτηση υπαγωγής σε καθεστώς πτώχευσης, μια εξέλιξη που αναμφίβολα θα της δώσει μερικές ανάσες ζωής (σ.σ. σύμφωνα με τις τελευταίες εξελίξεις, η Hertz ήρθε σε συμφωνία με τους δανειστές της, σύμφωνα με τις οποίες μέχρι της 22 Μαΐου θα πρέπει να καταστρώσει ένα σχέδιο επιβίωσης).
Πηγή: απόσπασμα από το βιβλίο Γνωστά Ονόματα, Αγνωστες Ιστορίες 3