2.610.000 αποτελέσματα. Τόσα θα
σας βγάλει η αναζήτηση στην Google για τις λέξεις-κλειδιά «acropolis opens again». Το άνοιγμα της Ακρόπολης, τη
Δευτέρα που μας πέρασε, αποτέλεσε παγκόσμια είδηση, με τα διεθνή μέσα να
κάνουν ειδικά αφιερώματα για τη χώρα μας και την άρση των μέτρων, που οδήγησε στο άνοιγμα της Ακρόπολης και 200 άλλων αρχαιολογικών χώρων, με διευρυμένο ωράριο.
«Η Ακρόπολη λάμπει στον ήλιο
καθώς ελληνικά τουριστικά σημεία ανοίγουν ξανά», ήταν ο τίτλος του ρεπορτάζ του
Reuters, ενώ όλα τα κορυφαία διεθνή, έντυπα και ηλεκτρονικά, μέσα δεν
παρέλειψαν να κάνουν ειδική αναφορά στη χώρα μας αλλά και να μεταφέρουν τις
δηλώσεις της Προέδρου της Δημοκρατίας Κατερίνας Σακελλαροπούλου, η οποία,
συνοδευόμενη από την υπουργό Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, επισκέφθηκε την Ακρόπολη.
Πρόκειται για μία άνευ
προηγουμένου δωρεάν διαφήμιση για τη χώρα μας, η οποία προσπαθεί να επιστρέψει
δυναμικά ως ένας αξιόπιστος και ασφαλής τουριστικός προορισμός. Δεν γνωρίζω αν
αυτό είναι απότοκο οργανωμένης προσπάθειας των δημοσίων σχέσεων του υπ.
Τουρισμού ή αν απλώς η χώρα μας, ελέω υποδειγματικής διαχείρισης της πανδημίας,
έχει τραβήξει πάνω της τα φώτα της δημοσιότητας (ίσως να ισχύουν εν μέρει και
τα δύο).
Η Ελλάδα έχει, τον τελευταίο καιρό,
κερδίσει πόντους και έχει καταφέρει να επανατοποθετηθεί ως χώρα, έχοντας
αποτινάξει από πάνω της το σύνδρομο του Ζορμπά. Το ζητούμενο είναι να
αξιοποιήσει αυτό το momentum και να δημιουργήσει ένα ακόμη πιο ελκυστικό
τουριστικό-πολιτιστικό προϊόν.
Η χώρα μας διαθέτει το πιο
πλούσιο πολιτιστικό προϊόν στον κόσμο, το οποίο όμως σε σημαντικό βαθμό είναι
αναξιοποίητο. Είναι πολύ καλό ότι «πουλήσαμε» προς τα έξω το άνοιγμα των
αρχαιολογικών χώρων, αλλά πέραν τούτου ουδέν (με ικανοποίηση, ωστόσο, διάβασα
για το διευρυμένο ωράριο).
Κάποτε ο Steve Jobs είχε πει: «Μπορεί
να έχουμε το καλύτερο προϊόν, την καλύτερη δυνατή ποιότητα, το πιο χρήσιμο
software κ.λπ. Αν όμως το παρουσιάσουμε πρόχειρα και ατημέλητα, θα θεωρηθεί
πρόχειρο και ατημέλητο και το ίδιο το προϊόν». Κάτι ανάλογο ισχύει και με το
πολιτιστικό μας προϊόν. Εχουμε την καλύτερη πρώτη ύλη αλλά δεν μπορούμε να την
μετασχηματίσουμε σε ένα ελκυστικό προϊόν με προστιθέμενη αξία.
Η εικόνα στους περισσότερους
αρχαιολογικούς χώρους είναι επιεικώς απαράδεκτη (όλοι ενθυμούμαστε τι συνέβη
πέρυσι με το αναβατόριο της Ακρόπολης), η διασύνδεση με την τεχνολογία
ανεπαρκής (και δεν αναφέρομαι μόνο στο ηλεκτρονικό εισιτήριο, αλλά και σε apps, που για παράδειγμα
μπορεί να ζωντανέψουν το παρελθόν), το προσωπικό ανεκπαίδευτο και στην καλύτερη
περίπτωση αδιάφορο (υπάρχουν φυσικά και εξαιρέσεις), η συνεργασία δημόσιου και
ιδιωτικού τομέα (όπως γίνεται στο εξωτερικό) ανύπαρκτη.
Αλλοι αρχαιολογικοί χώροι, τεράστιας πολιτιστικής αξίας (βλ. Ακαδημία Πλάτωνος, Λύκειο του Αριστοτέλη, φυλακή του Σωκράτη και πολλοί άλλοι ανά την επικράτεια, τους οποίους και εμείς οι ίδιοι αγνοούμε την ύπαρξή τους), αφημένοι στη μοίρα τους. Για επενδύσεις (όπως και για πλάνο μάρκετινγκ), ούτε λόγος…
Πριν δύο χρόνια είχα βρεθεί στον
Πόρο και επισκέφθηκα το ιερό του Απόλλωνα. Όταν έφθασα, απογοητεύτηκα από αυτό
που αντίκρισα. Δεν υπήρχε φύλακας, η σκουριασμένη πόρτα ήταν ανοικτή, οι
πινακίδες ελάχιστα κατατοπιστικές, η βλάστηση οργιώδης, ενώ διάσπαρτες ήταν
ορισμένες αρχαίες πέτρες (όπως έμαθα, τα παλαιότερα χρόνια γηγενείς και μη,
έκαναν «πλιάτσικο», αρπάζοντας πέτρες για να κτίσουν ή να διακοσμήσουν τα
σπίτια τους…).
Πριν από πολλά χρόνια βρέθηκα για
ένα σεμινάριο στη Ρόδο και αποφάσισα να επισκεφτώ την Ακρόπολη της Ρόδου.
Ένοιωσα, πάλι, μία απέραντη θλίψη. Μέσα σε μια οργιώδη βλάστηση ξεπρόβαλαν τρεις κολώνες με τις υπόλοιπες να είναι πεσμένες στο έδαφος. Δεν υπήρχε η
παραμικρή σήμανση ώστε να γνωρίζει ο δύσμοιρος τουρίστας τι έχει μπροστά του.
Ούτε καν ένα περίγραμμα για να δούμε πώς ήταν κάποτε αυτό το μνημείο – δεν
μιλάμε, φυσικά, για αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών. Αισθάνθηκα ντροπή ως
Ελληνας βλέποντας τους Γιαπωνέζους να κατεβαίνουν από το ταξί για να
φωτογραφίσουν και να αναζητήσουν -εις μάτην- πληροφορίες για αυτό το
παραμελημένο μνημείο.
Μήπως κάποια στιγμή θα έπρεπε να
σκύψουμε πάνω από αυτό το τεράστιο κεφάλαιο που λέγεται «πολιτισμός» (το οποίο
ειρήσθω εν παρόδω θα μας εξασφαλίσει τουριστικές ροές 12 μήνες το χρόνο,
αμβλύνοντας το έντονο πρόβλημα της εποχικότητας που μας ταλανίζει);
Διότι, καλά
τα εγκαίνια, οι κορδέλες και οι δηλώσεις του τύπου «ανοίξαμε και σας
περιμένουμε», αλλά δεν επαρκούν…
