2019. Η πρώτη χρονιά που η Ευρώπη έκλεισε τις πόρτες στους τουρίστες...

Το 2019, η χρονιά που μόλις μας άφησε, είναι σίγουρο ότι άφησε πικρές εμπειρίες σε ορισμένους ευρωπαϊκούς τουριστικούς προορισμούς, καθώς κλήθηκαν, κάτι που αναμένεται να ενταθεί το 2020, να διαχειριστούν ένα σχετικά νέο πρόβλημα, αυτό του υπερτουρισμού (overtourism).

Αν και παλαιότερα οι τουριστικοί προορισμοί επιστράτευαν το μάρκετινγκ και το branding, σε μια προσπάθεια να διαφοροποιηθούν από τον ανταγωνισμό και να προσελκύσουν τουρίστες, πλέον, εν έτει 2019, αντιλήφθηκαν ότι ο τουρισμός δεν είναι πανάκεια και ότι συχνά δημιουργεί περισσότερα προβλήματα από όσα λύνει. Με άλλα λόγια, συνειδητοποιούν ότι δεν αντέχουν τόσο πολλούς τουρίστες και για πρώτη φορά αναλαμβάνουν δράση πριν να είναι αργά. 
Κάπως έτσι φθάσαμε στο 2019 να μην μιλάμε για destination promotion (προβολή προορισμού) αλλά για destination management (διαχείριση προορισμού).

Με περισσότερους από 720 εκατ. επισκέπτες να καταφθάνουν κάθε χρόνο σε κάποιο ευρωπαϊκό αεροδρόμιο και με την τάση να είναι αυξητική (μέχρι το 2040 υπολογίζεται ότι η αύξηση θα φθάσει το 53%), όλο και περισσότεροι προορισμοί αναζητούν τρόπους για να περιορίσουν το περιβαλλοντικό-κοινωνικό αποτύπωμα των συνεχώς διευρυνόμενων τουριστικών ροών και να βρουν τη χρυσή τομή ώστε να ικανοποιούνται κάτοικοι, επιχειρήσεις και επισκέπτες.

Βέβαια, δεν πάσχουν όλοι οι ευρωπαϊκοί προορισμοί από τη νόσο του υπερτουρισμού. Υπολογίζεται ότι πρόβλημα παρουσιάζει το 10% των προορισμών, κυρίως στις περιόδους αιχμής και ιδιαίτερα πόλεις που είναι σχετικά μικρές και παρουσιάζουν ιστορικό ενδιαφέρον (π.χ. Βενετία) και οι οποίες δεν είναι σχεδιασμένες για να υποδεχθούν τόσο μεγάλο αριθμό τουριστών.

Η χρονιά λοιπόν που μας αποχαιρετά σε λίγες ώρες ήταν η πρώτη που αφύπνισε ορισμένους κορεσμένους ευρωπαϊκούς προορισμούς να αναλάβουν δράση.

Ναι στις Κάτω Χώρες, όχι στο Άμστερνταμ…

Σε ιδιαίτερα δύσκολη θέση βρίσκεται το Άμστερνταμ, το οποίο «πνίγεται» από τουρίστες – 18 εκατ. επισκέπτες το 2017, με τις προβλέψεις να μιλούν για αύξηση 50% μέχρι το 2030. 

Πρόσφατα, μάλιστα, το υπ. Τουρισμού της χώρας ανακοίνωσε ότι σταματάει την, άκρως επιτυχημένη τα προηγούμενα χρόνια, προώθηση του εν λόγω προορισμού, προς τέρψιν των ντόπιων που ζητούν να επιστραφεί η πόλη στους κατοίκους της, και ότι θα ενθαρρύνει την επισκεψιμότητα σε άλλες, λιγότερο προβεβλημένες μέχρι σήμερα, περιοχές της Ολλανδίας. 
Μάλιστα, δεν είναι τυχαίο ότι η πρόσφατη απόφαση της χώρας να μετονομαστεί σε Netherlands (Κάτω Χώρες) αντί για Holland (Ολλανδία) αποσκοπεί στην καλύτερη διαχείριση των τουριστικών ροών.

Η Βενετία πλημμύρισε… από τουρίστες…

Τον Ιούνιο, κρουαζιερόπλοιο συγκρούστηκε στο λιμάνι της Βενετίας, αποδεικνύοντας με τον πιο περίτρανο τρόπο ότι ο υπερβολικός αριθμός κρουαζιερόπλοιων που καταφθάνουν στη Βενετία δημιουργεί πληθώρα προβλημάτων, πέρα από την υποβάθμιση του περιβάλλοντος, που συν τοις άλλοις ανεβάζει τη στάθμη του νερού.

Οι 54.000 κάτοικοι της πόλης (από 122.000 το 1965) παραπονούνται ότι δεν χωρούν στην ίδια τους την πόλη, με την αναλογία ντόπιων προς τουρίστες να είναι δυσβάσταχτη και την επιβολή εισιτηρίου για την είσοδο να είναι μονόδρομος – από το 2021 προβλέπεται η καθιέρωση συστήματος για έγκαιρη κράτηση.

«Τουρίστες δεν είστε ευπρόσδεκτοι», φωνάζουν οι κάτοικοι της Βαρκελώνης…

Η Βαρκελώνη υποδέχθηκε 32 εκατ. επισκέπτες το 2018, από 1,7 το 1990, αρκετούς ώστε να εξεγερθούν οι κάτοικοί της, που διαμαρτύρονται για την υποβάθμιση της πόλης τους, αλλά και την άνοδο των τιμών των ακινήτων ελέω Airbnb – από το 2017 ισχύει απαγόρευση για την ανέγερση νέων ξενοδοχείων στο κέντρο της πόλης, ενώ σχεδιάζεται η δημιουργία δημόσιων χώρων όπου οι κάτοικοι θα μπορούν να περπατούν, να κάνουν ποδήλατο ή να βγαίνουν έξω.

Πριν λίγους μήνες, η δήμαρχος, η οποία δήλωσε χαρακτηριστικά ότι η Βαρκελώνη κινδυνεύει να χάσει τη «ψυχή» της, απείλησε ότι θα περιορίσει τον αριθμό των επισκεπτών από τα κρουαζιερόπλοια (το εν λόγω λιμάνι είναι από τα πιο «δημοφιλή», με την επιβάρυνση του αέρα να είναι κάτι παραπάνω από εμφανής), καθώς συμβάλλουν ελάχιστα στην τόνωση της τοπικής οικονομίας και το μόνο που αφήνουν πίσω τους είναι σκουπίδια.