Προορισμοί σε απόγνωση. Τρόποι αντιμετώπισης του υπερτουρισμού

Τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότεροι προορισμοί αναλαμβάνουν δράσεις ώστε να καταπολεμήσουν το φαινόμενο του υπερτουρισμού.

Οι τρόποι αντιμετώπισης του σύγχρονου αυτού προβλήματος που αφορά ολόκληρη σχεδόν την τουριστική βιομηχανία (σύμφωνα με έρευνα της Ε.Ε., αυτή τη στιγμή υπάρχουν 105 «προβληματικοί» προορισμοί στην Ευρώπη) δεν περιορίζεται σε μια μόνο καθολική λύση, αλλά απαιτεί μια πιο σφαιρική προσέγγιση, με την ανάληψη ποικίλων δράσεων, ανάλογα πάντα με τον προορισμό.

Απαιτείται, πρώτα από όλα, μια ενδελεχής αξιολόγηση του προβλήματος, καθώς κάθε προορισμός είναι μοναδικός και ως εκ τούτου δεν υπάρχει μία λύση «one size fits all», και κατόπιν θα πρέπει να καθοριστούν στόχοι και στρατηγικές που σαν στόχο θα έχουν να μειώσουν τις επιπτώσεις του υπερτουρισμού σε έναν προορισμό.  Την ίδια στιγμή, επειδή η πρόληψη είναι το παν, θα πρέπει υγιείς προορισμοί να αναλάβουν προληπτική δράση προκειμένου να μην εξελιχθούν κάποια στιγμή σε Μαγιόρκα, Σαντορίνη, Μαδρίτη, Άμστερνταμ, Πράγα κ.λπ.

Ας δούμε όμως ορισμένα μέτρα που θα μπορούσαν να ληφθούν από έναν κορεσμένο προορισμό:

1. «Διακτινισμός» των τουριστών πέρα από το κέντρο της πόλης, με ανάδειξη νέων αξιοθέατων αλλά και εγκαταστάσεων σε λιγότερο επισκέψιμα σημεία της πόλης/χώρας. Πρόσφατα η Ολλανδία εγκαινίασε καμπάνια όπου προωθεί άλλους όμορφους προορισμούς πέρα από το Άμστερνταμ. Η δε Κοπεγχάγη προσπάθησε να μοιράσει τους τουρίστες σε όλη την πόλη, απαγορεύοντας το άνοιγμα νέων μπαρ και εστιατορίων σε κορεσμένες περιοχές.

2. Ενθάρρυνση της επισκεψιμότητας εκτός υψηλής σεζόν με διοργάνωση διαφόρων εκδηλώσεων (π.χ. αθλητικά ή πολιτιστικά events) ή μικρών εκδρομών αλλά και διαφορική τιμολόγηση των καταλυμάτων.

3. Δημιουργία αστικών κέντρων πληροφοριών. Αυτά θα παρέχουν έξυπνες πληροφορίες αλλά και smart οδηγούς πόλης ώστε να αποφεύγεται ο συνωστισμός σε ένα μόνο μέρος. Επίσης θα μπορούσαν να παρέχουν προσφορές για ξεναγήσεις μη κεντρικών αξιοθέατων. Η παράκτια περιοχή των Cinque Terre στην Ιταλία ανέπτυξε μια εφαρμογή που δείχνει στους τουρίστες πόσοι άνθρωποι βρίσκονται ήδη στο γραφικό μονοπάτι που προτίθενται να πάρουν.

4. Προώθηση των θετικών επιπτώσεων του τουρισμού και ευαισθητοποίηση των τοπικών κοινοτήτων με πρωτότυπες δράσεις και εκδηλώσεις. Όλα αυτά, προκειμένου να «κατευναστούν» οι ακτιβιστές που αντιτίθενται στον τουρισμό ή την Airbnb (συχνά παρατηρούνται περιστατικά δολιοφθοράς-βανδαλισμού σε σπίτια της πλατφόρμας).

5. Θέσπιση ή διεύρυνση ωραρίου επισκεψιμότητας δημοφιλών αξιοθέατων και κατάλληλη οργάνωση έτσι ώστε να υπάρχει ορθή διαχείριση του όγκου των επισκεπτών - προϋποθέτει αύξηση απασχόλησης και δημιουργία αξιοπρεπών θέσεων εργασίας.

6. Λήψη μέτρων που θα περιορίσουν-αναχαιτίσουν την επέλαση της Airbnb, όπως αυξημένη φορολόγηση, όρια στον χρόνο ενοικίασης (π.χ. στη Μαδρίτη μπήκε όριο 90 ημερών το χρόνο) ή στην καταχώρηση νέων καταλυμάτων, αλλά και θα θέσουν όρια στις αφίξεις κρουαζιερόπλοιων ή στις ανεγέρσεις νέων τουριστικών επιχειρήσεων.

7. Βελτίωση των υποδομών και εγκαταστάσεων (π.χ. λιμάνια, χώροι στάθμευσης, ποδηλατόδρομοι), ώστε να μπορούν οι δομές αυτές να ανταποκρίνονται στις ανάγκες κατοίκων και τουριστών.

8. Σύνταξη ομάδας διαχείρισης τουρισμού αποτελούμενη από κρατικούς φορείς και ίσως και ιδιώτες όπου θα συγκαλείται τακτικά και θα αναλαμβάνει δράσεις σε θέματα που άπτονται της διαχείρισης κρίσεων, της επιμόρφωσης των επαγγελματιών του τουρισμού αλλά και των τουριστών κ.ά.

9. Προσέλκυση επισκεπτών με μεγαλύτερη κατά κεφαλήν δαπάνη, κάτι που μπορεί να επιτευχθεί με αύξηση των τελών (π.χ. των low-cost αεροπορικών εταιρειών) ή εν γένει των τιμών, αξιοποίηση εναλλακτικών μορφών τουρισμού, ανάληψη επενδύσεων κ.λπ.

Πηγή: Επιμελημένο άρθρο-εργασία για το μάθημα του Τουριστικού Μάρκετινγκ του Αποστολόπουλου Δημήτρη, φοιτητή της Le Monde