Η Airbnb και οι χρόνιες παθογένειες του ελληνικού τουρισμού...

Φαίνεται ότι σε αυτή τη χώρα έχουμε λύσει όλα τα προβλήματα που σχετίζονται με τον τουρισμό. Δεν εξηγείται διαφορετικά η εμμονή του κράτους να «τιθασεύσει» αυτό το «κτήνος» που λέγεται Airbnb.

Κάποια στιγμή έγιναν σοβαρές συζητήσεις για να ακολουθηθεί το αυστηρό ''μοντέλο της Μαδρίτης'' (αν και τελευταία άκουσα ότι προκρίνεται η πρακτική της υπερφορολόγησης και των χρονικών περιορισμών), που αποσκοπεί να θέσει σοβαρούς περιορισμούς στην Airbnb και στις υπόλοιπες πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης, καθότι η ανεξέλεγκτη χρήση της δημιουργεί μια σειρά από παρενέργειες στην αγορά (άνοδος ενοικίων, αδυναμία εύρεσης στέγης για φοιτητές, οικογένειες και εκπαιδευτικούς, υπερτουρισμός κ.ά.).

Χωρίς να θέλω να υποβαθμίσω αυτά τα προβλήματα, θεωρώ ότι ορισμένα ζητήματα είναι σαφώς πιο σοβαρά, πάνω στα οποία θα έπρεπε να σκύψουμε και να αναζητήσουμε λύσεις. Ο ελληνικός τουρισμός, η βαριά μας βιομηχανία, πάσχει από χρόνιες παθογένειες. Το πιο πρόσφατο επεισόδιο έχει να κάνει με το διεθνές ρεζιλίκι της χώρας μας, λόγω Σαμοθράκης, με τους Ρουμάνους τουρίστες και όχι μόνο, να παραμένουν αποκλεισμένοι στο νησί για μία εβδομάδα, καθώς τα δύο σαπιοκάραβα, του ίδιου επιχειρηματία, υπέστησαν βλάβη την ίδια στιγμή.

Αλήθεια, ποιος δεν θυμάται το περυσινό black-out στην Υδρα, τα βουνά από σκουπίδια στην Κέρκυρα, το χάος που επικρατεί στο βόρειο οδικό άξονα της Κρήτης, όπου τα τροχαία (ενίοτε θανατηφόρα) είναι σε ημερήσια διάταξη. Τι να πούμε, επίσης, για την έλλειψη υποδομών (π.χ. δρόμοι, νοσοκομεία, αρχαιολογικοί χώροι, μουσεία, λιμάνια), τους πορτοφολάδες που αλωνίζουν (και δεν αναφέρομαι μόνο στη Μύκονο), τους προορισμούς που πνίγονται από τουρίστες (βλ. Σαντορίνη) χωρίς να υπάρχει καμία πρόβλεψη για τις επιπτώσεις του υπερτουρισμού, τις εναλλακτικές μορφές τουρισμού που παραμένουν στα χαρτιά (πιστέψτε με, θα μπορούσαμε να ζούμε από αυτές), την κλιματική αλλαγή κ.ά.
Τι να πούμε, αλήθεια, για την εξάρτησή μας από τους tour operators, μοντέλο που θεωρείται ξεπερασμένο και πλέον υποσκάπτει την κερδοφορία και τη βιωσιμότητα των τουριστικών επιχειρήσεων; 

Τι έχει γίνει, τέλος, σχετικά με όλους αυτούς τους κακούς επιχειρηματίες, τα λαμόγια που λυμαίνονται το χώρο «γδέρνοντας» τους τουρίστες (με τα νέα να ταξιδεύουν μέσα από τα social media σε όλο τον κόσμο), παρέχοντας υποδεέστερο προϊόν, απασχολώντας «μαύρους» (ο κανόνας στον χώρο της εστίασης και όχι μόνο, είναι να κολλούν τα μισά ένσημα) και μη κόβοντας αποδείξεις. Τι γίνεται, αλήθεια, με τη φοροδιαφυγή που οργιάζει, ιδιαίτερα στα ενοικιαζόμενα δωμάτια και τα εστιατόρια;

Αφού λοιπόν έχουμε βάλει τάξη σε όλα αυτά, ερχόμαστε τώρα να βάλουμε τάξη (προς τέρψιν των ξενοδόχων;) και στην Airbnb. Η Airbnb, παρά τα αρνητικά της, έδωσε ένα έξτρα εισόδημα σε ανθρώπους που το είχαν ανάγκη (και στο κράτος, φυσικά), αναζωογόνησε υποβαθμισμένες ή ξεχασμένες περιοχές (μόνο στο χωριό μου, στα νότια Χανιά, που μετά βίας μετρά 55 κατοίκους, διαπίστωσα φέτος ότι υπάρχουν τρία καταλύματα στην πλατφόρμα...), ενώ έδωσε δουλειά σε χιλιάδες άτομα, καθώς ξεπετάχτηκαν αμέτρητες παράπλευρες δραστηριότητες (π.χ. εταιρείες καθαρισμού, διαχείρισης καταχωρήσεων, καφέ, φούρνοι) εκεί που ανθεί η πλατφόρμα. 
Φυσικά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να ληφθούν μέτρα, όπως για παράδειγμα η διαφορετική φορολόγηση των επαγγελματιών, που διαχειρίζονται πολλά καταλύματα (όπου παρατηρείται και έντονη φοροδιαφυγή), οι περιορισμοί στη χρονική διάρκεια ή στην ένταξη νέων καταλυμάτων σε κορεσμένες περιοχές (ιδιαίτερα όσον αφορά τους επαγγελματίες), καθώς και η διασφάλιση της τήρησης των στοιχειωδών κανόνων υγιεινής και καθαριότητας στις πολυκατοικίες. Ακόμα και η περιβόητη διασταύρωση των στοιχείων, η οποία θα βοηθούσε στην πάταξη της φοροδιαφυγής, που εξακολουθεί να οργιάζει και η οποία συν τοις άλλοις ευνοεί τον αθέμιτο ανταγωνισμό, δείχνει να έχει ''βαλτώσει''.
Αν, από την άλλη, προκριθούν πιο ριζοσπαστικές λύσεις, όπως ή υπεροφορολόγηση (που νομοτελειακά θα πυροδοτήσει νέο κύμα φοροδιαφυγής) ή, ακόμα χειρότερα, η ύπαρξη διπλής εισόδου στις πολυκατοικίες, τότε αντιλαμβανόμαστε ότι θα βγει εκτός νυμφώνος περίπου το 60% των καταχωρίσεων.

Η αγορά, πάντως, αναμένεται να αυτορυθμιστεί από μόνη της, κάτι που θα συμβεί και σύντομα μάλιστα. Από τις 130.000 καταχωρίσεις, ένα περίπου 20-30% των οικοδεσποτών αναμένεται, λόγω της υπερπροσφοράς αλλά και επειδή πρόκειται για μία ενασχόληση που απαιτεί «γερό στομάχι» (οι "οικοδεσπότες" ξέρουν τι εννοώ), να το γυρίσει σύντομα στις μακροχρόνιες μισθώσεις. Ηδη, τιμές και μέσα έσοδα κινούνται πτωτικά, απόρροια της υπερπροσφοράς και της ζήτησης που παραμένει στα ίδια ή σε χαμηλότερα από πέρυσι επίπεδα. Η αγορά θα βρει σύντομα το σημείο ισορροπίας της, χωρίς να χρειαστεί να ληφθούν εξοντωτικά μέτρα.

Αντί λοιπόν να καταναλώνουμε φαιά ουσία για να βάλουμε ανυπέρβλητα εμπόδια στην Airbnb, ας στρέψουμε την προσοχή μας στα χτυπητά μειονεκτήματά μας και να συντάξουμε ένα μακροπρόθεσμο πλάνο ώστε να τα καταπολεμήσουμε. Μόνο έτσι ίσως κάποια στιγμή να μπορέσουμε να προσφέρουμε προστιθέμενη αξία στους επισκέπτες, προσελκύοντας με αυτό τον τρόπο τον "ποιοτικό'' τουρίστα.