Η είδηση έπεσε σαν κεραυνός, αν
και οι πιο μυημένοι στον τουριστικό κλάδο γνώριζαν ότι κάτι δεν πάει καλά. Ο Thomas Cook, που δικαίως έγινε πρώτη
είδηση, πέρασε στην ιστορία, ταρακουνώντας συθέμελα κυβερνήσεις, ασφαλιστικές
εταιρείες, προσωπικό και συνεργάτες στον τουριστικό χώρο. Ας δούμε, ωστόσο,
κάποιες άγνωστες πτυχές του ίδιου του Thomas Cook και της εταιρείας του:
Ø Στα
μέσα του 19ου αιώνα ο Thomas Cook ήταν ένας περιοδεύων ευαγγελιστής, που είχε σαν στόχο τη
διάδοση της Βίβλου, όταν αντιλήφθηκε ότι ένα σχετικά νέο μέσο μεταφοράς, το
τρένο, θα άνοιγε νέους ορίζοντες και θα δημιουργούσε πληθώρα ευκαιριών. Ήταν ο
πρώτος που διείδε, σε μια εποχή όπου τα ταξίδια ήταν προνόμιο των ολίγων, τον εκδημοκρατισμό
των ταξιδιών, δημιουργώντας αργότερα το πρώτο τουριστικό γραφείο, χάρη στο οποίο θα
μονοπωλήσει την αγορά για ένα τέταρτο του αιώνα.
Ø Στις
5 Ιουλίου 1841, ο Cook,
ο οποίος χαρακτήριζε τον εαυτό του «πρόθυμο και αφοσιωμένο υπηρέτη του
ταξιδιωτικού κοινού», οργάνωσε την πρώτη εκδρομή με τρένο για λογαριασμό του
Αντιαλκοολικού Συλλόγου. Τα 570 άτομα που ταξίδεψαν εκείνη την ημέρα, ένα
νούμερο εξωφρενικά υψηλό, αποτέλεσαν το ερέθισμα για την οργάνωση τοπικών
εκδρομών με το σιδηρόδρομο, με κόστος μόλις ένα σελίνι ανά άτομο (στην τιμή περιλαμβάνονταν η υποδοχή με μουσική πνευστών οργάνων, τσάι και σάντουιτς με ζαμπόν). Μία νέα
βιομηχανία είχε μόλις γεννηθεί…
ØΩς
ευφυής επιχειρηματίας, αντιλαμβάνεται ότι τώρα που οι εκδρομές είναι φθηνές όλο
και περισσότεροι θα μάζευαν χρήματα για να ταξιδέψουν και όχι για να τα
ξοδέψουν σε ποτά στα μπαρ – ο ίδιος δήλωνε φανατικός πολέμιος του αλκοόλ.
Κλείνει, λοιπόν, συμφωνίες με τους υπεύθυνους του σιδηροδρόμου, προκειμένου να
παίρνει προμήθεια για κάθε εισιτήριο που κοβόταν, ενώ διαφημίζει «πακέτα
προσφορών», το αντίτιμο των οποίων κάλυπτε τη μεταφορά, τη διαμονή και τη
διατροφή.
Ø Το
1851 οι δουλειές του ευαγγελιστή απογειώνονται, όταν οργανώνει ένα φθηνό
«ταξιδιωτικό πακέτο» (μεταφορά, διαμονή και διατροφή με μόλις πέντε σελίνια - ο ίδιος ανέλαβε το ρόλο του συνοδού-ξεναγού)
για τη Διεθνή Έκθεση του Λονδίνου, στο οποίο συμμετείχαν 165.000 άτομα. Τον ίδιο
χρόνο οργανώνει «πακέτα» (με μεταφορά, διαμονή, διατροφή, ξεναγό και traveler’s check) αρχικά στη Γαλλία και
αργότερα στην υπόλοιπη Ευρώπη.
Ø Στις
αρχές της δεκαετίας του 1860 αποφασίζει να διακόψει τη διοργάνωση προσωπικών
εκδρομών και γίνεται πράκτορας, ιδρύοντας το πρώτο ταξιδιωτικό γραφείο, σε κεντρικό δρόμο, προκειμένου να πουλάει εισιτήρια για εκδρομές
εντός και εκτός Βρετανίας. Το 1872 οργανώνει και συμμετέχει στο πρώτο ταξίδι για το γύρο του κόσμου σε 222 μέρες. Πεθαίνει το 1892, σε ηλικία 84 ετών, με την εταιρεία
να περνάει αρχικά στον γιο και συνέταιρό του, John Mason Cook, και από το 1899
στα εγγόνια του – η παρουσία της οικογένειας Cook στην εταιρεία έληξε το 1928.
Ø Η
επιχείρηση του Thomas Cook υπήρξε και ο επίσημος μεταφορέας των πρώτων Ολυμπιακών
Αγώνων, στην Αθήνα το 1896. Λόγω της μεγάλης προσέλευσης θεατών και της
έλλειψης ξενοδοχειακών κλινών, επιστρατεύτηκαν αθηναϊκά σπίτια που μισθώθηκαν
για την περίσταση. Τα σπίτια αυτά έφεραν ειδική πινακίδα που ανέγραφε «Cook’s House».
Ø Στα
τέλη του 19ου αιώνα, η εταιρεία Thomas Cook ήταν τόσο δημοφιλής, που οι ταξιδιώτες στη Μέση Ανατολή ήταν
γνωστοί στους ντόπιους ως «cooki».
Αυτό, βέβαια, δεν άρεσε στους αριστοκράτες της εποχής, οι οποίοι διαμαρτύρονταν
υποστηρίζοντας ότι «οι προορισμοί σπάνιου ενδιαφέροντος θα πρέπει να
αποκλειστούν από τους κοινούς θνητούς»…
Ø 23
Σεπτεμβρίου 2019. 178 χρόνια μετά την ίδρυσή της, η πλήρως καθετοποιημένη Thomas Cook, που κρατικοποιήθηκε κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και ιδιωτικοποιήθηκε το 1972, κηρύσσει
πτώχευση, αδυνατώντας να βρει 250 εκατ. ευρώ για να καλύψει μέρος της «τρύπας»,
που έφθανε περίπου τα 2 δις. ευρώ. Η εταιρεία, που ήλεγχε 200 ξενοδοχεία, θέρετρα
και είχε τη δική της αεροπορική εταιρεία, εξυπηρετώντας περισσότερους από 19
εκατομμύρια ανθρώπους ετησίως -εκ των οποίων τα 3 εκατ. στην Ελλάδα- σε 16
χώρες και απασχολώντας 21.000 εργαζόμενους, θα περάσει πια στη λήθη….
