Στις αρχές του 20ού αιώνα, η
Τεργέστη δεν ήταν απλώς μία ιταλική πόλη στο λιμάνι της οποίας εισήλθε για
πρώτη φορά στην Ευρώπη ο καφές, αλλά ένα σημαντικό λιμάνι με πληθώρα αποθηκών,
ασφαλιστικών εταιρειών, εξειδικευμένων κατασκευαστών μηχανών και αμέτρητων
καφετεριών. Ήταν ίσως η ιδανική τοποθεσία για να ξεκινήσει κάποιος μια
επιχείρηση επεξεργασίας και πώλησης καφέ. Αυτά είχε προφανώς στο μυαλό του ο
Φραντσέσκο Ιλι, όταν το 1933 ίδρυσε την εταιρεία Illycaffe.
Ο Φραντσέσκο Ιλι ήταν ένας Ούγγρος στρατιώτης, γεννημένος στα εδάφη της
σημερινής Ρουμανίας, ο οποίος στη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου έφθασε
στην Τεργέστη και αποφάσισε να εγκατασταθεί εκεί. Αφού πρώτα εργάστηκε σε δύο
εταιρείες που είχαν ως αντικείμενο το άλεσμα του κακάο και του καφέ, το 1933
αποφάσισε να δημιουργήσει τη δική του εταιρεία εισάγοντας μια καινοτομία, το
σύστημα επαγγελματικής συσκευασίας για τη διατήρηση της γεύσης και του αρώματος
του καφέ. Με τον τρόπο αυτό, κατέστη δυνατή η εξαγωγή του καφέ επαγγελματικής
συσκευασίας και η αναλλοίωτη διατήρηση της γεύσης στο φλιτζάνι.
Δύο χρόνια μετά, το 1935, ο ιδρυτής
εφευρίσκει τον πρόδρομο της σύγχρονης μηχανής espresso, την Illetta, που για
πρώτη φορά διαχωρίζει πίεση και θερμοκρασία, παρασκευάζοντας έναν καφέ
ισορροπημένο, σταθερό και πλούσιο σε γεύση. Μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, τα
ηνία της εταιρείας πέρασαν στα χέρια του χημικού Ερνέστο Ιλι, γιου του ιδρυτή,
ο οποίος δημιούργησε ερευνητικό εργαστήριο που αργότερα έγινε χώρος που συντέλεσε
στην ανάπτυξη διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας και καινοτομιών. Το πάθος του για τον
ποιοτικό καφέ και τη διάχυσή του έκαναν τα διεθνή μέσα ενημέρωσης να τον
αποκαλούν «Papa Bean» και «Κήρυκα του espresso».
Ο Ερνέστο Ιλι παρέμεινε πρόεδρος της οικογενειακής επιχείρησης επί 40
χρόνια, μέχρι το 2005. Περιέγραφε τον εαυτό του ως ένα κράμα «επιστήμονα και
επιχειρηματία». Το αέναο πάθος του για γνώση μεταφράστηκε στη δημιουργία
επιστημονικού κέντρου έρευνας και ανάπτυξης αφιερωμένο στην χημεία του καφέ.
Την ίδια στιγμή προωθεί συνεργασίες με πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα,
καταφέρνοντας εντέλει να διαδώσει τον καφέ υψηλής ποιότητας ανά τον κόσμο. 
Στα χρόνια του η εταιρεία εγκαινιάζει επίσης μια ξεχωριστή σχέση με τον
κόσμο της δημιουργικότητας, συνεργαζόμενη με τους πιο διάσημους γραφίστες και
εικονογράφους της εποχής για τη διαφημιστική προβολή της και τη δημιουργία μιας
ξεκάθαρης εταιρικής ταυτότητας. Τη
δεκαετία του ’60 η εταιρεία επεκτείνεται στο εξωτερικό, ενώ δημιουργεί τις
πρώτες εγκαταστάσεις εκτός Ιταλίας. Τα δε προϊόντα της αρχίζουν να κερδίζουν
εξέχουσα θέση αφού παρουσιάζονται σε κομψά γυάλινα δοχεία, με χαραγμένο το
λογότυπο «illycaffè», που αναδεικνύουν τη φυσική ομορφιά των κόκκων καφέ.
Το 1974 έχει έρθει η στιγμή για
μία ακόμη σημαντική καινοτομία, αυτή του προ-συμπιεσμένου, προ-δοσολογημένου
σωστά αλεσμένου espresso σε χάρτινη μερίδα. Με τον τρόπο αυτό ο χρήστης μπορεί
να απολαύσει τον αγαπημένο του καφέ στο σπίτι, το γραφείο, την καφετέρια ή το
εστιατόριο. Το σύστημα ονομάστηκε ESE (Easy Serving Espresso) καθιστώντας την
illycaffѐ την πρώτη εταιρεία παγκοσμίως που δημιούργησε το σύστημα των ατομικών
μερίδων προκειμένου ο espresso να παρασκευάζεται εύκολα και γρήγορα.
Σε μια προσπάθεια να παρέχει στο
κοινό της την τέλεια εμπειρία του καφέ, η ιταλική εταιρεία συνεργάζεται τη
δεκαετία του ’80 και ’90 με μερικά από τα κορυφαία εστιατόρια στην Αμερική,
προκειμένου να τα μυήσει στην τέχνη του espresso χωρίς να απαιτείται η παρουσία
basista.
Γνωρίζατε ότι…
Στην ίδια περιοχή όπου στεγάζεται
το εργοστάσιο της Illy βρίσκεται, από το 1999, το Πανεπιστήμιο του Καφέ της
εταιρείας, με παραρτήματα σε όλο τον κόσμο, το οποίο παραδίδει μαθήματα
παρασκευής και προώθησης του διάσημου ροφήματος. Χρησιμοποιώντας την
τεχνογνωσία της αλλά κυρίως τις ανάγκες και τις απόψεις επαγγελματιών και
καταναλωτών, o κάθε ενδιαφερόμενος έχει την ευκαιρία να αποκτήσει δίπλωμα στον
ποιοτικό καφέ. Πρόκειται για ένα κέντρο αριστείας που προσφέρει πλήρη
εκπαίδευση σε όλες τις πτυχές της θεωρίας και της πρακτικής του καφέ στους καλλιεργητές,
baristas και λάτρεις του καφέ.
Μετά τη συνταξιοδότηση του Ερνέστο, τα ηνία
της οικογενειακής επιχείρησης ανέλαβε η τρίτη γενιά της οικογένειας, ο γιος
του, Αντρέα, με κύριο στόχο να ενισχύσει περαιτέρω την διεθνή παρουσία της
εταιρείας και να βελτιώσει τις διαδικασίες επεξεργασίας του καφέ – τα συστατικά
του, που πάντα αγοράζονται απευθείας από την πηγή και όχι από την ευρύτερη
αγορά, προέρχονται από την Νότια Αμερική, Κεντρική Αμερική, Ινδία και Κίνα.
Αξίζει να αναφερθεί ότι το μίγμα προκύπτει από αυστηρή επιλογή των κόκκων καφέ
μέσω του πρώτου ηλεκτρονικού μηχανήματος που αναγνωρίζει και απορρίπτει τους
ατελείς κόκκους καφέ.
Ταγμένος στην ηθική διάσταση του επιχειρείν, ο Αντρέα Ιλι έχει αναλάβει
μια σειρά από κοινωνικές δράσεις που άπτονται της βιώσιμης ανάπτυξης σε
περιοχές παραγωγής καφέ σε Κολομβία και Αιθιοπία – στη δε Βραζιλία, παραγωγοί
καφέ με πρότερη κακή φήμη για παροχή φθηνής και κακής ποιότητας, παρακολουθούν
εννεάμηνο πρόγραμμα και στη συνέχεια διαθέτουν μέχρι το 30% της παραγωγής τους
σε σχετικά υψηλές τιμές στην illycaffe.
Σήμερα, το ποιοτικό χαρμάνι illy, προερχόμενο αποκλειστικά από κόκκους
Arabica, είναι διαθέσιμο σε κόκκους, αλεσμένο καφέ, κάψουλες και ατομικές
μερίδες, ενώ διατίθεται σε περισσότερες από 140 χώρες – στην Ελλάδα ήρθε το
1989. Η εταιρεία, που μετρά 1.200 υπαλλήλους και έσοδα μισό δισ. ευρώ, έχει
υπολογίσει ότι κάθε μέρα καταναλώνονται περίπου έξι εκατομμύρια φλιτζάνια illy
espresso.
