Αρκετοί από εμάς
έχουμε ακούσει για ένα πείραμα της Coca-Cola που έγινε κάποτε σε αμερικάνικο κινηματογράφο. Ας ρίξουμε λίγο φως στο
θέμα...
Το καλοκαίρι του 1957,
σε αμερικάνικο κινηματογράφο 45.700 θεατές, που δεν ήταν ενήμεροι, υποβλήθηκαν
σε ένα πείραμα. Κατά τη διάρκεια του έργου, κάθε 5 δευτερόλεπτα παρουσιαζόταν
τα εξής μηνύματα «τρώτε ποπ-κορν», «πίνετε coca-cola», με διάρκεια 1/3000 του
δευτερολέπτου. Κατά την περίοδο του πειράματος, ο εμπνευστής του, Τζέιμς
Βάικαρι (που επινόησε και τον όρο subliminal marketing) έστειλε στα Μέσα ένα
δελτίο Τύπου όπου ισχυρίστηκε ότι οι πωλήσεις ποπ-κορν αυξήθηκαν κατά 58% και
της coca-cola κατά 18%. Όπως ανέφερε, συχνά οι καταναλωτές μπορούν να
χειραγωγηθούν από ερεθίσματα τα οποία οι ίδιοι δεν αντιλαμβάνονται.
Εντέλει αποδείχθηκε
ότι το πείραμα αυτό δεν έγινε ποτέ. Ο Βάικαρι, που είχε δική του επιχείρηση
ερευνών, όταν του ζητήθηκε να επαναλάβει το πείραμα, παραδέχτηκε -αρκετά
αργότερα, το 1962- την απάτη, ισχυριζόμενος ότι ήταν απλώς ένα επικοινωνιακό
τέχνασμα για να δώσει πνοή στην ασθμαίνουσα επιχείρησή του.
Ωστόσο, έκτοτε, πολύ
μελάνι έχει χυθεί κατά πόσο η αμφιλεγόμενη πρακτική του subliminal marketing
(το μάρκετινγκ δηλαδή που απευθύνεται στο υποσυνείδητο) μπορεί να αποτελεί ένα
σημαντικό εργαλείο στη φαρέτρα των επιχειρήσεων.
Κλασικό παράδειγμα
αποτελούν πολλά καταστήματα που παίζουν τζαζ μουσική όπου υπάρχουν κρυφά
μηνύματα που μας ωθούν να ξοδέψουμε περισσότερα ή μας αποθαρρύνουν να κλέψουμε,
καθώς και διάφορα λογότυπα εταιρειών, που εμπεριέχουν κρυφά μηνύματα – όπως το
βελάκι της εταιρείας ταχυμεταφορών FedEx.
