Η "πλούσια" ιστορία του τραγουδιού ''Happy Birthday to You''

«Happy Birthday to You». Πρόκειται για ένα τραγούδι –το πιο αναγνωρίσιμο στον αγγλόφωνο κόσμο, σύμφωνα με το βιβλίο των ρεκόρ «Γκίνες»-. που όλοι έχουμε τραγουδήσει για να γιορτάσουμε τα γενέθλια κάποιου αγαπημένου μας προσώπου.

Αυτό όμως που δεν γνωρίζουμε είναι ότι η εν λόγω μελωδία  έχει μια «πλούσια» (με την κυριολεκτική έννοια του όρου) ιστορία. Τι σημαίνει αυτό; Το τραγούδι υπήρξε για χρόνια πατενταρισμένο (copywrite) και κάθε φορά που χρησιμοποιήθηκε σε δημόσιο χώρο ή σε κάποια ταινία στη μεγάλη οθόνη θα έπρεπε να πληρωθούν δικαιώματα στους φερόμενους ως ιδιοκτήτες του.

Το «Happy Birthday to You» εικάζεται ότι έλκει την καταγωγή του από ένα παιδικό τραγούδι με εύθυμους στίχους με τίτλο «Good Morning to All», που έγραψε το 1893 η νηπιαγωγός Patty Hill, σε μουσική της αδελφής της Mildred J. Hill, για τις ανάγκες της διδασκαλίας της σε νηπιαγωγείο του Κεντάκι.

Οι στίχοι «Happy Birthday to You» προστέθηκαν το 1912 και αμέσως έγινε δημοφιλές στις σχολικές γιορτές. Την ίδια χρονιά, οι στίχοι εμφανίστηκαν και σε έντυπη μορφή, σε βιβλίο μουσικής με στίχους και νότες, που επιμελήθηκε ο Robert Colman.

Το 1935 ξεκινάει η εμπορευματοποίηση του τραγουδιού, καθώς στο «Happy Birthday to You» αναγνωρίστηκαν δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας, με δημιουργούς τους συγγραφείς R.R. Forman και Preston Ware Orem. Μισό σχεδόν αιώνα μετά, το 1988, τα δικαιώματα του τραγουδιού αγόρασε –έναντι 25 εκατ. δολαρίων- η μουσική εταιρεία Warner. Εκτοτε το τραγούδι ορίστηκε να προστατεύεται πνευματικά έως το 2030 – τα ευρωπαϊκά δικαιώματα έληξαν στα τέλη του 2016.

H Warner χρέωνε περίπου 7.000 δολάρια για κάθε εμπορική χρήση του τραγουδιού, γι’ αυτό και οι κινηματογραφικοί παραγωγοί το απέφευγαν και είτε το διέκοπταν μετά τους πρώτους στίχους είτε χρησιμοποιούσαν παραλλαγές, όπως το «For He’s a Jolly Good Fellow», που δεν έχει δικαιώματα. Πάντως, υπολογίζεται ότι στα ταμεία της Warner κάθε χρόνο κατέληγαν, χάρη στα δικαιώματα του τραγουδιού, περίπου δύο εκατ. δολάρια.

Ωστόσο, η ανακάλυψη μιας θολής φωτογραφίας, από ένα βιβλίο μουσικής του 1927, το οποίο περιλαμβάνει το «Happy Birthday» με τους στίχους του, καταδεικνύει πέραν πάσης υποψίας ότι οι δύο συγγραφείς δεν ήταν οι δημιουργοί του τραγουδιού – αμφιβολίες υπάρχουν και για τις δύο αδερφές, οι οποίες εικάζεται ότι χρησιμοποίησαν τους στίχους παλιότερου τραγουδιού.

Μετά από αυτή την εξέλιξη οι μηνύσεις και οι αγωγές ενάντια στην εταιρεία έπεσαν βροχή. Εντέλει, η Warner αναγκάστηκε να πληρώσει 14 εκατ. δολάρια και πλέον το τραγούδι μπορεί να χρησιμοποιηθεί από τον καθένα χωρίς να καταβληθούν δικαιώματα.