Αναρωτηθήκατε ποτέ τι
συμβαίνει στα προϊόντα αφού αυτά αποτύχουν παταγωδώς; Πλέον, χάρη σε ένα νέο μουσείο στη Σουηδία,
οι αποτυχίες της αγοράς έχουν ένα μέρος για να απολαύσουν τη μεταθανάτια ζωή
και να εκτεθούν στα μάτια ολόκληρης της ανθρωπότητας. Το γεγονός όμως και μόνο
ότι αυτά τα θαύματα της επιχειρηματικότητας χρησιμοποιούνται σήμερα για να
διασκεδάσουν επισκέπτες μουσείων, αναδεικνύει μια από τις πιο ουσιώδεις πτυχές
της ελεύθερης αγοράς - ότι η αποτυχία τροφοδοτεί την πρόοδο.
“Το 80% με 90% των καινοτόμων σχεδίων αποτυγχάνουν” δήλωσε ο
επιμελητής του Μουσείου της Αποτυχίας Samuel West, επισημαίνοντας ακόμα ότι συχνά οι καταναλωτές δεν εκτίθενται
καν σ’ αυτά τα προϊόντα πριν αυτά αποσυρθούν από την αγορά. Αυτό το μυστήριο
της καινοτομικής αποτυχίας είναι που κάνει αυτό το μουσείο τόσο συναρπαστικό.
Στο τέλος της ημέρας, χωρίς τις αποτυχίες αυτές, δεν θα είχαμε εκείνα τα
πραγματικά σπουδαία προϊόντα που αποδεικνύουν ξανά και ξανά την αξία τους στους
καταναλωτές.
Με κάθε αποτυχία,
υπάρχει κι ένα νέο μάθημα. Όπως λέει ο σπουδαίος Nicholas Cage στην ταινία National Treasure:
“Ο Thomas Edison προσπάθησε και απέτυχε σχεδόν 2.000 φορές να
αναπτύξει το βαμβακερό ανθρακονήμα του λαμπτήρα πυρακτώσεως. Και όταν ρωτήθηκε
γι’ αυτό είπε ‘δεν απέτυχα - βρήκα 2.000 τρόπους πώς να μην κάνεις μια λάμπα’”.
Όπως όμως επισημαίνει
ο West, το να μάθει κανείς από αυτές τις συμβατικές
αποτυχίες γίνεται πολύ δυσκολότερο όταν δεν μπορούμε να τις δούμε και όταν
πολλοί από μας δεν γνωρίζουμε καν την ύπαρξή τους. Για παράδειγμα, ένα από τα
προϊόντα-εκθέματα του μουσείου, το βραχύβιο Apple Newton, δεν προσέλκυσε καταναλωτές, αλλά έθεσε τα
θεμέλια για το iPhone και το iPad.
Έχει έρθει συνεπώς η ώρα
να τιμήσουμε αυτούς τους καινοτόμους που είχαν το θάρρος να φέρουν τις κακές
ιδέες τους στην αγορά καθώς και τη σοφία να μάθουν από τα λάθη τους.
H Πράσινη Σάλτσα της Heinz
...γιατί ποιος δεν θα
ήθελε την ίδια σπουδαία τοματένια γεύση της κέτσαπ Heinz, αλλά με ένα σάπιο πράσινο χρώμα; Απ’ ό,τι
φάνηκε κανείς δεν ήθελε να την αγοράσει ή να την καταναλώσει, και γι’ αυτό κατέληξε
στο μουσείο των αποτυχιών. Ακόμα και όταν προσπάθησε να εκμεταλλευθεί τη
δημοτικότητα της σειράς ταινιών Shrek δεν κατάφερε να προσελκύσει τα παιδιά να χρησιμοποιήσουν μια
πράσινη γλίτσα στο φαγητό τους. Και όσοι γονείς αγόρασαν αυτό το πράσινο
κατασκεύασμα για τα παιδιά τους, πιστεύοντας ότι θα τα ευχαριστήσουν, το μόνο
που πέτυχαν ήταν να κάνουν κάποιους ενήλικες να αναγουλιάσουν βλέποντας παιδιά
να καταπίνουν την κέτσαπ με το χαλασμένο χρώμα.
Η Crystal Pepsi
Ενώ η κοινή λογική μπορεί να ταξινομήσει αυτό το προϊόν στην
κατηγορία των παραδειγματικών “αποτυχιών¨, εντούτοις δεν πρόκειται για μια
αποτυχία της αγοράς, αλλά για έναν εφιάλτη δημοσίων σχέσεων. Είναι αλήθεια πως
η Crystal Pepsi δεν ήταν κάτι το ιδιαίτερα ενδιαφέρον, όμως για
ένα παιδί της δεκαετίας του 1990 η κατανάλωση ενός αναψυκτικού που έμοιαζε με
ανθρακούχο νερό αλλά είχε τη γεύση μιας κανονικής Pepsi ήταν κάτι το συναρπαστικό..Το ενδιαφέρον όμως
της Αμερικής για το διάφανο αναψυκτικό μειώθηκε μετά από την διασπορά μιας αβάσιμης φήμης ότι
καταναλωτές άρχισαν δήθεν να βρίσκουν βελόνες από σύριγγες σε κουτάκια της Crystal Pepsi. Ενώ οι κατηγορίες αυτές ήταν αβάσιμες, οι
φήμες αποδείχθηκαν επαρκείς για να καταστρέψουν τη φήμη αυτού του αναψυκτικού,
που κέρδισε έτσι μια θέση στο μοναδικό αυτό σουηδικό μουσείο.
Το Google Glass
Μέχρι σήμερα κανείς δεν ξέρει με βεβαιότητα ποιο ήταν το
ελκυστικό χαρακτηριστικό του σχεδιασμού του, πέραν του ότι έκανε τους φίλους να
ντρέπονται δημοσίως. Το Google Glass ήταν μια θλιβερή αποτυχία που σήμερα απαθανατίζεται στο Μουσείο
της Αποτυχίας με θέμα το πόσο γελοίοι έδειχναν οι
χρήστες που φορούσαν αυτά τα φουτουριστικά ματογυάλια.
Στη θεωρία, το Google Glass ήταν μια πραγματική έκφραση του μέλλοντος,
σχεδόν κάτι που βγήκε κατευθείαν από ένα κόμικ της Marvel. Αλλά με μια τιμή αγοράς που έφτανε τα 1.500
δολάρια, η αγορά των γυαλιών αυτών δεν ήταν εφικτή για τον καθημερινό
καταναλωτή. Ενώ η ιδέα ήταν καταπληκτική, οι μάζες μπορεί να μην ήταν ακόμη
έτοιμες να αγκαλιάσουν έναν κόσμο γεμάτο από περίεργους χρήστες του Google Glass. Όπως λέει ο West “η Google τα κυκλοφόρησε πολύ νωρίς, ήταν ακόμη ένα πρωτότυπο γεμάτο με
ατέλειες”.
Η New Coke
Μολονότι η Coca-Cola είχε διατηρήσει για 99 χρόνια την ίδια συνταγή για το κλασικό
της αναψυκτικό, το 1985 αποφάσισε να κάνει το βήμα παραπάνω εισάγοντας την “New Coke”. Η νέα συνταγή, που έμεινε διαβόητη ως μια
από τις χειρότερες καμπάνιες μάρκετινγκ της σύγχρονης ιστορίας, προωθήθηκε ως
μια προσπάθεια ανταγωνισμού προς την αυξανόμενη τότε επιτυχία της Pepsi, την οποία οι καταναλωτές είχαν αρχίσει να
προτιμούν για την πιο γλυκιά γεύση της.
Έτσι, φυσικά, η Coca-Cola αποφάσισε να κάνει τη συνταγή της πιο γλυκιά, μόνο που η κίνηση
αυτή δεν αντιμετωπίστηκε με τον ίδιο ενθουσιασμό από τους καταναλωτές. Ενώ οι
έρευνες καταναλωτών έδειχναν προτίμηση για τη νέα αυτή γεύση, η εταιρία
υποεκτίμησε την νοσταλγική σύνδεση των Αμερικανών καταναλωτών με την αυθεντική Coca-Cola. Μετά από έναν βομβαρδισμό με αρνητικά σχόλια από καταναλωτές,
η εταιρία επανέφερε την αρχική συνταγή ως “Coca-Cola Classic”, κίνηση που παραδόξως τη βοήθησε να επικρατήσει τελικά έναντι
των ανταγωνιστών της..
Το ηθικό δίδαγμα της ιστορίας: Η αποτυχία τροφοδοτεί την πρόοδο.
Ενώ τα περισσότερα
προϊόντα σ’ αυτό το μουσείο φαίνεται πως ήταν αποτυχίες, καθένα απ’ αυτά δίδαξε
τους καινοτόμους που το παρήγαγαν ένα πολύτιμο μάθημα για τη διαδικασία της
αγοράς. Τόσο η Coca-Cola όσο και η Heinz έμαθαν ότι το να διατηρήσουν τις αρχικές τους συνταγές είναι
πιο προσοδοφόρο.
Από την άλλη πλευρά, η
Google έμαθε ότι το Google Glass ήταν ένα σπουδαίο προϊόν, ο ενθουσιασμός όμως
για την καινοτομία αυτή μπορεί να ώθησε την εταιρεία να σπεύσει να φέρει το
πρωτότυπο στην αγορά πριν αυτό να είναι έτοιμο.
Με κάθε επιτυχία έρχεται
και ένα μάθημα που, τελικά, οδηγεί σε μια νίκη.
Πηγή: www.liberal.gr
