Είμαι ένας από τους Έλληνες που
εξεπλάγησαν, πριν δύο μέρες, όταν έμαθαν για πρώτη φορά ότι βρέθηκε ο
τάφος-ηρώο του Αριστοτέλη στα Στάγειρα, στην σημερινή Ολυμπιάδα Χαλκιδικής.
Αναμφίβολα πρόκειται για μία τεράστια ανακάλυψη που προκαλεί δέος καθώς
πρόκειται για έναν παγκόσμιο αρχαίο Έλληνα που άφησε ανεξίτηλο το στίγμα του
στον τομέα της φιλοσοφικής σκέψης.
Ωστόσο, αυτό που δεν καταλαβαίνω
είναι η μυστικοπάθεια που χαρακτήρισε όλη αυτή την σπουδαία ανακάλυψη, οι
ανασκαφές της οποίας διήρκησαν 20 ολόκληρα χρόνια. Αν το υπέρλαμπρο αυτό
μνημείο είχε βρεθεί σε κάποια άλλη χώρα, π.χ. στην Τουρκία (οι γείτονες είναι
ειδήμονες στην προώθηση των αρχαιοτήτων, ακόμη και αν δεν είναι δικές τους), θα
είχε «βουίξει ο τόπος».
Όπως και στην περίπτωση της
Αμφίπολης, για άλλη μία φορά δείχνουμε ανήμποροι, ως πολιτεία, να χειριστούμε
επικοινωνιακά μια σπουδαία ανακάλυψη. Τι θα γινόταν στο εξωτερικό; Πολύ απλά,
θα είχαν «πουλήσει» στο μέγιστο όλη τη διαδικασία, προκειμένου το θέμα να
πρωταγωνιστήσει στον παγκόσμιο Τύπο και να προσδώσει έτσι μια τονωτική ένεση
στον πολιτιστικό και όχι μόνο, τουρισμό. Θα ήταν πρώτο θέμα στο CNN και στα υπόλοιπα έγκριτα
ΜΜΕ. Δωρεάν διαφήμιση, δηλαδή.
Θα είχαν, πρώτα από όλα, συστήσει
«Κέντρο Τύπου» όπου θα ενημέρωναν τους δημοσιογράφους για τις τρέχουσες
εξελίξεις. Θα τροφοδοτούσαν τον Τύπο με ειδήσεις, φωτογραφίες, βίντεο,
απεικονίσεις, παρουσιάσεις σε power point κ.λπ. Επίσης, θα είχαν εκμεταλλευτεί τα
νέα μέσα. Θα είχαν στήσει ιστοσελίδα, λογαριασμό στο facebook, ακόμη και
ιστολόγιο-μπλογκ. Θα μπορούσαν, επίσης, να εκμεταλλευτούν και τα υπόλοιπα μέσα
κοινωνικής δικτύωσης, όπως το Twitter, το Instagram και το YouTube. Κάποιοι θα
πουν τώρα ότι οι αρχαιολόγοι δεν γνώριζαν αν όντως αυτό ήταν το μνημείο ενός
τόσο σπουδαίου ανδρός. Ακόμη καλύτερα. Βλέπετε, το μυστήριο πουλάει.
Θα είχαν ορίσει έναν και μόνο
εκπρόσωπο Τύπου, έναν διακεκριμένο αρχαιολόγο με επικοινωνιακές περγαμηνές, που
θα είχε ως αποκλειστική αρμοδιότητα την ενημέρωση του Τύπου. Ετσι θα έλεγχαν
απόλυτα το μήνυμα που βγαίνει προς τα έξω. Η ενημέρωση από τα πλέον επίσημα
χείλη δεν θα άφηνε περιθώριο να διαρρεύσουν φήμες, εικασίες ή γενικώς
πληροφορίες που δεν έχουν καμία σχέση με την πραγματικότητα. Στην περίπτωση της
Αμφίπολης οι ξένοι δημοσιογράφοι αναγκάζονταν να παίρνουν συνεντεύξεις από
διάφορους αρχαιολόγους και να βγάζουν τα δικά τους συμπεράσματα.
Επίσης, θα ενημέρωναν με δελτία
Τύπου τους ξένους δημοσιογράφους, παρόντες ή μη, που ασχολούνται με τον πολιτισμό.
Όταν δε θα έφθανε η μεγάλη στιγμή, η στιγμή της αναγγελίας, θα διοργάνωναν
συνέντευξη Τύπου όπου θα είχαν καλέσει τους κορυφαίους δημοσιογράφους του
ανεπτυγμένου κόσμου που καλύπτουν το πολιτιστικό ρεπορτάζ.
Δυστυχώς ελάχιστα από αυτά
έγιναν. Μολονότι υπάρχει τεράστιο ενδιαφέρον από τον ξένο Τύπο, επικοινωνιακά
βαθμολογούμαστε επιεικώς κάτω από τη βάση. Στο Υπουργείο Πολιτισμού, αλλά και
σε αυτό του Τουρισμού χρειάζονται επειγόντως σεμινάρια πάνω στην επιστήμη των
Δημοσίων Σχέσεων.
Δυστυχώς στη χώρα μας αδυνατούμε
εδώ και δεκαετίες να αξιοποιήσουμε την ανεκτίμητης αξίας πολιτιστική
κληρονομιά. Την ίδια στιγμή, στο εξωτερικό έχουν περάσει σε άλλο επίπεδο, καθώς
εκεί έχει αναπτυχθεί μία ολόκληρη τουριστική βιομηχανία, ο τουρισμός των
κοιμητηρίων. Μόνο στο μνήμα του Τζιμ Μόρισον συρρέουν κάθε χρόνο 3,5 εκατ.
τουρίστες. Στη δε Οξφόρδη, πλήθη τουριστών προσέρχονται για να αφήσουν ένα
λουλούδι στον λιτό τάφο του J.R.R. Tolkien, του συγγραφέα του διάσημου «Άρχοντα
των Δακτυλιδιών».
Απαιτείται οργανωμένο σχέδιο για
την αξιοποίηση αυτού του εν δυνάμει συγκριτικού πλεονεκτήματος, που ακούει στο
όνομα «πολιτισμός». Διότι, Ελλάδα δεν είναι μόνο «ήλιος, θάλασσα και το αγόρι
μου». Δεν είναι τυχαίο ότι κάθε χρόνο θα μπορούσαμε να είχαμε έσοδα 300 εκατ. (νούμερο
που μεταφράζεται στη δημιουργία μερικών χιλιάδων θέσεων εργασίας) από την
πολιτιστική κληρονομιά, από τα μόλις 40 που έχουμε σήμερα.
Αντ’ αυτού, εν έτει 2016
εξακολουθούμε να συζητάμε για την παγίωση του διευρυμένου ωραρίου σε μουσεία
και αρχαιολογικούς χώρους, καθώς και για την τραγική κατάσταση στην οποία
βρίσκονται (π.χ. έλλειψη ικανού και εκπαιδευμένου προσωπικού καθώς και
πληροφοριακού υλικού, εγκατάλειψη), ακόμη και για το ηλεκτρονικό εισιτήριο,
όταν στο εξωτερικό έχουν εγκατασταθεί καινοτόμες εφαρμογές για κινητά τηλέφωνα
και tablets.
Ας ξυπνήσουμε λοιπόν κάποια
στιγμή και ας δώσουμε στην πλούσια πολιτιστική μας τη θέση που της αξίζει. Ας
αντιληφθούμε ότι δεν είναι στραβός ο γιαλός, εμείς στραβά αρμενίζουμε. Αν δεν
το κάνουμε, ο τάφος του επιφανούς αυτού άνδρα, του Αριστοτέλη, θα έχει την τύχη
της Αμφίπολης και πληθώρας άλλων παραμελημένων μνημείων.
