Η Nokia ανέκαθεν βρισκόταν
ένα βήμα μπροστά από τον ανταγωνισμό. Από το 1998 μέχρι το 2007 καθίσταται o
ηγέτης στην αγορά των κινητών τηλεφώνων με πωλήσεις που ξεπερνούν το ένα
δισεκατομμύριο συσκευές. Την ίδια χρονιά, το 2007, η φινλανδική εταιρεία
αναγνωρίζεται ως το 5ο πιο ισχυρό brand name
παγκοσμίως.
Τη χρονιά όμως που η Nokia βρίσκεται στο
απόγειο της δόξας της, σηματοδοτεί και την απαρχή της πτώσης. Αιτία, το πρώτο iPhone,
μια συσκευή που αρχικά πολλοί προέβλεπαν ότι δεν θα μπορέσει να αποσπάσει ικανό
μερίδιο στην αγορά της κινητής τηλεφωνίας. Η ιστορία όμως γράφεται από αυτούς
που τολμούν και έτσι η Apple με το iPhone
άλλαξε τον τρόπο που επικοινωνούμε αφήνοντας την ιστορική φινλανδική εταιρεία
στο περιθώριο.
Όσοι πιστεύετε ότι η ιστορία της Nokia είναι
σχετικά πρόσφατη και ότι πάντα είχε ως αντικείµενο τις τηλεπικοινωνίες, τότε προφανώς
θα εκπλαγείτε όταν µάθετε ότι τα ίχνη της εντοπίζονται πίσω στο 1865, όταν ένας
µηχανικός, ο Φρέντρικ Ίντεσταµ, ίδρυσε στην περιοχή Νόκια της νότιας Φινλανδίας
µια µονάδα όπου έλιωνε το ξύλο µετατρέποντάς το σε χαρτί.
Η όλο και αυξανόµενη ανάγκη για χαρτί σύντοµα
κατέστησε κερδοφόρα τη µικρή εταιρεία. Τα προϊόντα της άρχισαν να εξάγονται
πρώτα στη Ρωσία και αργότερα σε Αγγλία και Γαλλία, ενώ το εργοστάσιο
απασχολούσε όλο και περισσότερους εργάτες, σε σηµείο που δηµιουργήθηκε µία
ολόκληρη κοινότητα γύρω από αυτό, η κοινότητα Νόκια, που υπάρχει ακόµη και στις
µέρες µας.
Η µετέπειτα, όµως, εξέλιξη της εταιρείας ήταν
τελείως διαφορετική, αφού µέσω µιας σειράς συγχωνεύσεων και εξαγορών,
συµπεριλαµβανοµένων εταιρειών που εµπορεύονταν χαρτί, χηµικά και ελαστικά,
τελικά βρέθηκε στη δεκαετία του ’90 να ασχολείται αποκλειστικά µε τις
τηλεπικοινωνίες.
Συγκεκριµένα, η ύπαρξη
ενός ποταµού, που περνούσε µέσα από την κοινότητα, προσέλκυσε το 1898 την
Finnish Rubber Works, φινλανδική εταιρεία ελαστικών, η οποία χρησιµοποιούσε τον
υδροηλεκτρισµό για την παραγωγή της. Το 1920, η εταιρεία αυτή άνοιξε ένα
εργοστάσιο που παρήγαγε γαλότσες και ελαστικά αυτοκινήτων, και αργότερα
ελαστικούς ιµάντες, βιοµηχανικά εξαρτήµατα και αδιάβροχα. Το 1912 ιδρύθηκε µία
άλλη επιχείρηση, η Finnish Cable Works, η οποία, µε αντικείµενο τα δίκτυα
τηλεφώνου και τηλεγραφηµάτων, γνώρισε ραγδαία ανάπτυξη. Εν τέλει, το 1967 οι
τρεις φινλανδικές εταιρείες συγχωνεύτηκαν δηµιουργώντας τη Nokia Group.
Εκείνη την εποχή συστάθηκε «Τµήµα
Ηλεκτρονικών», το οποίο έµελλε να αποτελέσει τον προάγγελο για τη µελλοντική
ενασχόληση της Nokia µε τις τηλεπικοινωνίες. Στα τέλη της δεκαετίας του ’60, το
τµήµα αυτό άρχισε να πειραματίζεται πάνω σε ηµιαγωγούς. Η µεγάλη επιτυχία ήρθε σχετικά
σύντοµα, όταν η επιχείρηση ανέλαβε, ως η µοναδική που διέθετε την απαραίτητη
τεχνολογία και τεχνογνωσία, να µετατρέψει όλες τις τηλεφωνικές συνδέσεις της
Φινλανδίας από αναλογικές σε ψηφιακές. Ηταν η αρχή του ταξιδιού της Nokia
στις
τηλεπικοινωνίες.
Η δεκαετία του ’80 επιφύλαξε µία ακόµη
διαφοροποίηση για την Nokia, η οποία εξαπλώθηκε σε άλλες χώρες µε διάφορα
προϊόντα. Μέχρι το 1988, ήταν η τρίτη µεγαλύτερη επιχείρηση στην Ευρώπη στην
παραγωγή τηλεοράσεων, ενώ το 1992, µετά από µία περίοδο ύφεσης στη φινλανδική
οικονομία, αποφάσισε να εγκαταλείψει όλες τις άλλες δραστηριότητες και να
επικεντρωθεί στις πολλά υποσχόμενες τηλεπικοινωνίες.
Η απόφαση αυτή αποδείχτηκε ότι ήταν η
ενδεδειγµένη, αν σκεφτεί κανείς ότι ο στόχος που είχε θέσει, το 1994, να
πουλήσει 500.000 κινητά τηλέφωνα, όχι µόνο επιτεύχθηκε, αλλά ξεπεράστηκε κατά
πολύ, καθώς εκείνη τη χρονιά πωλήθηκαν 20 εκατοµµύρια κινητά τηλέφωνα. Μάλιστα,
την εποχή της μεγάλης της δόξας η Nokia, πρωτοπόρος πλέον στην
ψηφιακή τεχνολογία και στα τηλεπικοινωνιακά δίκτυα, κατασκεύαζε μισό
εκατομμύριο τηλέφωνα την ημέρα. Δεν ήταν τυχαίο, εξάλλου, ότι το «καμάρι της
Φινλανδίας» έφθασε σε σημείο να αντιπροσωπεύει το 4% του ΑΕΠ και το 21% των
συνολικών εξαγωγών της σκανδιναβικής χώρας.
Παρ’ όλα αυτά, το «σύμβολο τεχνολογικού
θαύματος» της Φινλανδίας έμελλε να εξελιχθεί σε έκπτωτο πρίγκιπα. Μια σειρά από
άστοχες επιχειρηματικές κινήσεις εξανέμισαν το προβάδισμα που πάντα είχε η Nokia,
με αποτέλεσμα να βρεθεί στο σημείο να μάχεται για την επιβίωσή της. Η φινλανδική
εταιρεία πλήρωσε ακριβά την υστέρησή της στα smartphones
ενώ έχασε και την κατηγορία των φθηνών τηλεφώνων λόγω του ανταγωνισμού με
κινέζους κατασκευαστές. Όπως δήλωσε εύγλωττα και ο ίδιος ο πρωθυπουργός της σκανδιναβικής
χώρας «Το iPhone σκότωσε τη Nokia».
Πέρα από την προσήλωσή της στην πώληση φθηνών
κινητών σε φτωχούς Ινδούς και Κινέζους, όταν πια αποφάσισε να μπει επιτέλους
στον κόσμο των smartphones, έκανε ένα
στρατηγικό λάθος: επέλεξε λάθος πλατφόρμα. Αντί να δοκιμάσει το δοκιμασμένο και
σίγουρο Android, επέλεξε να επιτεθεί στην Apple
επιλέγοντας
το Windows Phone.
Ως εκ τούτου, ο αδιαμφισβήτητος ηγέτης στο
χώρο των κινητών άρχισε να χάνει έδαφος με αποτέλεσμα να βρεθεί το 2014 να έχει
μερίδιο αγοράς μόλις 3,4%, από 34%, και εν τέλει να εξαγοραστεί από την Microsoft,
η οποία αποφάσισε να «εκπαραθυρώσει» το όνομα Nokia
από τις συσκευές
της, μία εξαγορά που αναμφίβολα πλήγωσε την περηφάνια κάθε Φινλανδού που
μεγάλωσε με ένα κινητό της Nokia –ναι, εκείνο το
μεγάλο, το «τούβλο», όπως το αποκαλούσαν περιπαικτικά- στην τσέπη.
Δεν ήταν τυχαίο ότι την ημέρα της εξαγοράς
πολλοί μέτοχοι της Nokia εξερχόμενοι από το παγοδρόμιο
του Ελσίνκι, όπου επισφραγίστηκε η εξαγορά, άφησαν οργισμένοι τα κινητά τους στην
είσοδο. Η Nokia είχε πλέον πέσει στο καναβάτσο και μαζί της η
φινλανδική οικονομία, η οποία χάρη στον «εθνικό της παίκτη» είχε βρεθεί στην 3η
θέση, από 30ή πριν 25 χρόνια, των πιο προηγμένων χωρών στον κόσμο.
Πηγή:
απόσπασμα από Γνωστά Ονόματα Αγνωστες Ιστορίες
1 (εκδ. Σταμούλης – ebook)
