Αναμφίβολα τα μπλογκ ή τα «ιστολόγια» όπως έχουν βαφτιστεί στα ελληνικά οι ιστοσελίδες με τη μορφή ημερολογίου, έφεραν επανάσταση στον χώρο της ενημέρωσης. Οπως όμως είναι επίσης γνωστό κρύβουν και κινδύνους. Ενας από αυτούς είναι οι «μπλόγκερ-φαντάσματα». Η ονομασία ανήκει σε Αμερικανούς οι οποίοι είναι και εμπνευστές αυτού του είδους «κατευθυνόμενης ενημέρωσης». Απλώς σκέφτηκαν να αξιοποιήσουν τις δυνατότητες που δίνει η ανωνυμία των αναρτήσεων στο Διαδίκτυο προς όφελος των επιχειρήσεων.
Και όσο απλή είναι ως σκέψη άλλο τόσο είναι και η υλοποίηση της γκρίζας διαφήμισης μέσω των μπλογκ. Μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, οι οποίες δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να χρησιμοποιήσουν τα συμβατικά μέσα προβολής, όπως την τηλεόραση, για να διαφημίσουν τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες τους, προσλαμβάνουν «αόρατους» μπλόγκερ για να κάνουν αυτή τη δουλειά. Βέβαια ένας συντάκτης ιστολογίου μπορεί ούτως ή άλλως να κρυφτεί πίσω από κάποιο ψευδώνυμο ή να επιλέξει την ανωνυμία. Στη συγκεκριμένη περίπτωση όμως η ανωνυμία επιλέγεται με σκοπό το κέρδος. Ουσιαστικά πρόκειται για τη μεταφορά των πληρωμένων καταχωρίσεων από το χαρτί στον κυβερνοχώρο.
Το «ευγενές έργο» των συγκεκριμένων μπλόγκερ είναι να διαφημίζουν με συγκαλυμμένο τρόπο τη δραστηριότητα των εργοδοτών τους. Πληροφορούν για παράδειγμα τους αναγνώστες των ιστολογίων τους για νέα προϊόντα, για καινοτόμες υπηρεσίες αλλά δίνουν και «εσωτερικές πληροφορίες» από τον χώρο στον οποίο δραστηριοποιείται η εταιρεία την οποία «προωθούν»... με το αζημίωτο. Ολα αυτά δεν είναι παρά πληροφορίες τις οποίες τους παρέχουν οι «ανώνυμες» πηγές τους, δηλαδή οι ίδιοι επιχειρηματίες οι οποίοι τους έχουν προσλάβει για αυτόν τον σκοπό.
Βέβαια για να έχει νόημα αυτό το ιστολόγιο πρέπει να είναι αρκούντως παραπλανητικό. Πρέπει δηλαδή να εμφανίζεται ως ένα κανονικό μπλογκ, όπως όλα τα άλλα, με τη μόνη διαφορά ότι ο άνθρωπος που κρύβεται πίσω από αυτό γνωρίζει «κάτι παραπάνω» για συγκεκριμένο επιχειρηματικό πεδίο όπως η αγορά ακινήτων, τα σπορ αυτοκίνητα ή η κινητή τηλεφωνία. Τουλάχιστον αυτή την εντύπωση προσπαθεί να δημιουργήσει. Πώς το καταφέρνει; Απλά εμπλουτίζοντας την ιστοσελίδα του με άσχετα θέματα.
Ενώ λοιπόν τη μια μέρα πληροφορεί τους αναγνώστες του για το νέο προϊόν που ετοιμάζει η τάδε βιομηχανία (που είναι ταυτόχρονα πληροφοριοδότης και εργοδότης του μπλόγκερ), η επόμενη ανάρτηση μπορεί να αφορά μια συναυλία ροκ μουσικής ή ένα ενδιαφέρον βιβλίο.
Ιδού πεδίον δόξης λαμπρόν για τους έχοντες το απαιτούμενο ταλέντο. Διότι όπως λένε αμερικανοί επιχειρηματίες που έχουν καταφύγει σε αυτή την πρακτική «δεν μπορεί ο καθένας να κάνει καλά αυτή τη δουλειά». Πάντως η επιχείρηση «πληρωμένο μπλογκ» είναι αμφότερα επικερδής. «Διαπιστώνουμε μεγάλη αύξηση της ζήτησης» δηλώνει ο Ντον Σίλβερ, στέλεχος τηλεπικοινωνιακού ομίλου με έδρα τη Φλόριδα των Ηνωμένων Πολιτειών. Οπως σημειώνει ο ίδιος, τα τελευταία δύο χρόνια οι επιχειρήσεις γίνονται όλο και πιο διστακτικές έναντι των παραδοσιακών τρόπων διαφήμισης. Κυρίως λόγω του οικονομικού κόστους μιας καταχώρισης ακόμη και σε μία εφημερίδα ή ένα περιοδικό. «Οι επιχειρήσεις πρέπει να βρουν άλλους διαύλους για να μεταφέρουν ειδήσεις και νέα» επισημαίνει ο κ. Σίλβερ. Αυτό ακριβώς κάνει η επιχείρησή του η οποία «στήνει» ιστολόγια για λογαριασμό μικρομεσαίων επιχειρήσεων.
Από την άλλη πλευρά τα ιστολόγια της γκρίζας διαφήμισης προσφέρουν δουλειά σε εκατοντάδες δημοσιογράφους που μένουν άνεργοι καθώς συρρικνώνεται το προσωπικό σε πολλά παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης. Η Τζέσικα Σουίσι, κάτοικος του Οκλαντ, ανήκει σε αυτούς. Οπως λέει στο πρακτορείο Reuters, η εμπειρία της από τον χώρο του real estate στο μέσον το οποίο εργαζόταν πριν από καιρό αποδείχτηκε εξαιρετικά χρήσιμη στη νέα της απασχόληση ως «μπλόγκερ-φάντασμα». Μετά την απόλυσή της εργάζεται για λογαριασμό κτηματομεσιτών αναρτώντας στο ιστολόγιό της χρήσιμες συμβουλές για υποψήφιους αγοραστές ακινήτων. Φροντίζοντας βέβαια να τους κατευθύνει στους «κατάλληλους ανθρώπους». Για τη δημοσιογραφική δεοντολογία πάντως ούτε λόγος. Αλλωστε τα ιστολόγια και τα υπόλοιπα νέα μέσα πληροφόρησης ποτέ δεν διεκδίκησαν δάφνες αντικειμενικότητας. Αλλά μήπως η ενημέρωση δεν δεινοπαθεί από την παραδοσιακή δημοσιογραφία;
Και όσο απλή είναι ως σκέψη άλλο τόσο είναι και η υλοποίηση της γκρίζας διαφήμισης μέσω των μπλογκ. Μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, οι οποίες δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να χρησιμοποιήσουν τα συμβατικά μέσα προβολής, όπως την τηλεόραση, για να διαφημίσουν τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες τους, προσλαμβάνουν «αόρατους» μπλόγκερ για να κάνουν αυτή τη δουλειά. Βέβαια ένας συντάκτης ιστολογίου μπορεί ούτως ή άλλως να κρυφτεί πίσω από κάποιο ψευδώνυμο ή να επιλέξει την ανωνυμία. Στη συγκεκριμένη περίπτωση όμως η ανωνυμία επιλέγεται με σκοπό το κέρδος. Ουσιαστικά πρόκειται για τη μεταφορά των πληρωμένων καταχωρίσεων από το χαρτί στον κυβερνοχώρο.
Το «ευγενές έργο» των συγκεκριμένων μπλόγκερ είναι να διαφημίζουν με συγκαλυμμένο τρόπο τη δραστηριότητα των εργοδοτών τους. Πληροφορούν για παράδειγμα τους αναγνώστες των ιστολογίων τους για νέα προϊόντα, για καινοτόμες υπηρεσίες αλλά δίνουν και «εσωτερικές πληροφορίες» από τον χώρο στον οποίο δραστηριοποιείται η εταιρεία την οποία «προωθούν»... με το αζημίωτο. Ολα αυτά δεν είναι παρά πληροφορίες τις οποίες τους παρέχουν οι «ανώνυμες» πηγές τους, δηλαδή οι ίδιοι επιχειρηματίες οι οποίοι τους έχουν προσλάβει για αυτόν τον σκοπό.
Βέβαια για να έχει νόημα αυτό το ιστολόγιο πρέπει να είναι αρκούντως παραπλανητικό. Πρέπει δηλαδή να εμφανίζεται ως ένα κανονικό μπλογκ, όπως όλα τα άλλα, με τη μόνη διαφορά ότι ο άνθρωπος που κρύβεται πίσω από αυτό γνωρίζει «κάτι παραπάνω» για συγκεκριμένο επιχειρηματικό πεδίο όπως η αγορά ακινήτων, τα σπορ αυτοκίνητα ή η κινητή τηλεφωνία. Τουλάχιστον αυτή την εντύπωση προσπαθεί να δημιουργήσει. Πώς το καταφέρνει; Απλά εμπλουτίζοντας την ιστοσελίδα του με άσχετα θέματα.
Ενώ λοιπόν τη μια μέρα πληροφορεί τους αναγνώστες του για το νέο προϊόν που ετοιμάζει η τάδε βιομηχανία (που είναι ταυτόχρονα πληροφοριοδότης και εργοδότης του μπλόγκερ), η επόμενη ανάρτηση μπορεί να αφορά μια συναυλία ροκ μουσικής ή ένα ενδιαφέρον βιβλίο.
Ιδού πεδίον δόξης λαμπρόν για τους έχοντες το απαιτούμενο ταλέντο. Διότι όπως λένε αμερικανοί επιχειρηματίες που έχουν καταφύγει σε αυτή την πρακτική «δεν μπορεί ο καθένας να κάνει καλά αυτή τη δουλειά». Πάντως η επιχείρηση «πληρωμένο μπλογκ» είναι αμφότερα επικερδής. «Διαπιστώνουμε μεγάλη αύξηση της ζήτησης» δηλώνει ο Ντον Σίλβερ, στέλεχος τηλεπικοινωνιακού ομίλου με έδρα τη Φλόριδα των Ηνωμένων Πολιτειών. Οπως σημειώνει ο ίδιος, τα τελευταία δύο χρόνια οι επιχειρήσεις γίνονται όλο και πιο διστακτικές έναντι των παραδοσιακών τρόπων διαφήμισης. Κυρίως λόγω του οικονομικού κόστους μιας καταχώρισης ακόμη και σε μία εφημερίδα ή ένα περιοδικό. «Οι επιχειρήσεις πρέπει να βρουν άλλους διαύλους για να μεταφέρουν ειδήσεις και νέα» επισημαίνει ο κ. Σίλβερ. Αυτό ακριβώς κάνει η επιχείρησή του η οποία «στήνει» ιστολόγια για λογαριασμό μικρομεσαίων επιχειρήσεων.
Από την άλλη πλευρά τα ιστολόγια της γκρίζας διαφήμισης προσφέρουν δουλειά σε εκατοντάδες δημοσιογράφους που μένουν άνεργοι καθώς συρρικνώνεται το προσωπικό σε πολλά παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης. Η Τζέσικα Σουίσι, κάτοικος του Οκλαντ, ανήκει σε αυτούς. Οπως λέει στο πρακτορείο Reuters, η εμπειρία της από τον χώρο του real estate στο μέσον το οποίο εργαζόταν πριν από καιρό αποδείχτηκε εξαιρετικά χρήσιμη στη νέα της απασχόληση ως «μπλόγκερ-φάντασμα». Μετά την απόλυσή της εργάζεται για λογαριασμό κτηματομεσιτών αναρτώντας στο ιστολόγιό της χρήσιμες συμβουλές για υποψήφιους αγοραστές ακινήτων. Φροντίζοντας βέβαια να τους κατευθύνει στους «κατάλληλους ανθρώπους». Για τη δημοσιογραφική δεοντολογία πάντως ούτε λόγος. Αλλωστε τα ιστολόγια και τα υπόλοιπα νέα μέσα πληροφόρησης ποτέ δεν διεκδίκησαν δάφνες αντικειμενικότητας. Αλλά μήπως η ενημέρωση δεν δεινοπαθεί από την παραδοσιακή δημοσιογραφία;
Πηγή:Εφημερίδα Το Βήμα, 27/8/2010
